Terechte zorgen over goederenvervoer per spoor

Toezichthouder ACM gaf onlangs groen licht voor een extra heffing die spoorbeheerder ProRail kan doorvoeren voor goederenvervoer per spoor. Hierdoor zou ProRail naast kosten voor beheer en onderhoud ook een tarief per gereden kilometer mogen heffen per 2026. Zo’n extra heffing belandt uiteindelijk op het bord van de klanten, luidt de kritiek. Verladers trekken aan het kortste eind, en dat is niet gunstig voor de modal shift die zo belangrijk is om vervoer te verduurzamen.

Bij modal shift ruilt een verlader (een deel) van zijn vervoer via de weg in voor een duurzamere modaliteit, bijvoorbeeld het spoor. Maar door spoorvervoer alsmaar duurder te maken, zou zelfs een omgekeerde modal shift kunnen ontstaan: verladers kiezen weer voor wegvervoer vanwege een gunstiger kostenplaatje.

Zorgelijke ontwikkeling

Geert van Eijk, beleidsadviseur Vervoer bij evofenedex, vindt een mogelijke kostenverhoging van ProRail zorgelijk. Maar hij benadrukt daarbij dat het besluit van de ACM los hiervan staat. “In het verleden konden de tarieven ook omhooggaan. Het verschil is nu dat er concrete afspraken zijn gemaakt over hoe dat moet worden gedaan. De toezichthouder moet nu goedkeuring hiervoor geven, waardoor de overheid hier direct bij betrokken is. Dat is juist goed.”

Stimuleren voor modal shift

Maar dat de kosten verder kunnen stijgen voor een duurzaam vervoermiddel als het spoor vindt hij zeker zorgwekkend. “Om duurzaam goederen te vervoeren en de filedruk te bestrijden, is het zeer belangrijk om bedrijven te stimuleren om vrachtauto’s van de weg te halen. Dat doe je niet door de gebruikersvergoeding te blijven verhogen. Integendeel. “Zorg dat het goederenvervoer per spoor juist aantrekkelijker wordt. Dat doe je via een gunstig prijsbeleid, maar ook door de capaciteit en de betrouwbaarheid van spoorvervoer te verhogen. Recente cijfers laten helaas een omgekeerd beeld zien”, aldus van Eijk.

Deelname aan Spoorgoederentafel

Van Eijk benadrukt dat evofenedex zich blijft inzetten om deze discussie breed met alle belanghebbenden te voeren. “Dat doen we onder meer via de Spoorgoederenvervoertafel, een overlegorgaan ingesteld door de overheid. Hierin zijn bedrijven, spoorvervoerders, terminals, havens en ProRail en de overheid vertegenwoordigd. evofenedex zit hier namens de verladers in en behartigt de belangen van haar leden.”