Supplychain van de Toekomst biedt kansen voor mkb

Als de problemen met de huidige manier van ketenmanagement in één kreet zouden moeten worden samengevat, dan is dat ‘gebrek aan transparantie’. De diverse ketenpartijen kennen uiteraard hun leveranciers en klanten, maar ze hebben geen overzicht over de gehele end-to-end supplychain. Iedere partij neemt haar eigen beslissingen en zo ontstaat er onvermijdelijk suboptimalisatie. Het beruchte opslingereffect dat nu volop aan de orde is, is daar slechts één voorbeeld van. Verder wordt informatie, bijvoorbeeld over voorraden, capaciteit en te verwachten marktontwikkelingen slechts mondjesmaat gedeeld. Kortom, iedere ketenpartij doet zijn best, maar samen maken ze er een puinhoop van.

Nooit in je eentje

Nu was er altijd al een gebrek aan ketentransparantie, waarom leidt dit dan juist nu tot zo veel problemen? Dat heeft alles te maken met de huidige omstandigheden. Ten eerste is er sprake van een hoge mate van volatiliteit, onzekerheid en complexiteit. Als elke dag ongeveer hetzelfde is, kan een bedrijf op basis van historische data een goede voorspelling maken en is verdere afstemming binnen de keten niet echt nodig. Maar als, zoals in dit tijdsgewricht, elke dag anders is dan heb je voortdurend de actuele gegevens uit de hele keten nodig. Daarnaast geldt dat bij de wens tot duurzaamheid ook meer ketentransparantie nodig is. Duurzaamheid bereik je immers nooit in je eentje. Zo is een elektrische auto pas duurzaam als deze niet alleen duurzaam wordt gebouwd, maar als ook de elektrische energie duurzaam wordt opgewekt en bij de sloop de materialen worden hergebruikt.

Heel ander managementparadigma

Helaas blijkt in de praktijk het transparanter maken van supplychains nog niet zo makkelijk. Ten eerste is het zo dat als je informatie wilt delen met de ketenpartners, je die informatie dan wel eenduidig beschikbaar moet hebben. Hiervoor moeten bedrijven over een zekere mate van digitale volwassenheid beschikken. Ten tweede zul je samen met alle ketenpartners gezamenlijke doelstellingen moeten bepalen. Ten derde moeten de ketenpartners elkaar vertrouwen, zodat ze de informatie niet tegen elkaar gebruiken of - al dan niet bewust - doorgeven aan concurrenten. Kernwoorden van de te realiseren zogenaamde Supplychain van de Toekomst zijn daarom naast transparantie ook ketensamenwerking en innovatie.

Het is niet onlogisch dat veel bedrijven opzien tegen de noodzakelijke veranderingen die nodig zijn om de Supplychain van de Toekomst te realiseren. Sowieso is elke verandering lastig, en ketensamenwerking is ook nog eens op een heel ander managementparadigma gebaseerd dan we gewend zijn. Zo zijn bedrijven er altijd vanuit gegaan dat ze zo onafhankelijk mogelijk moeten zijn. Afhankelijkheid kan immers grote risico’s met zich meebrengen. Bij ketensamenwerking is echter wederzijdse afhankelijkheid iets om te omarmen; je moet investeren in de relaties en kunt zo de noodzakelijke innovaties realiseren. Bij intensieve en langdurige ketenrelaties kan zo het onderling vertrouwen groeien en ontstaan er gezamenlijke doelen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Het delen van informatie wordt dan een conditio sine qua non.

Op basis van onderlinge relaties 

Interessant genoeg biedt de Supplychain van de Toekomst vooral kansen voor het mkb. Anders dan het grootbedrijf, werkt het mkb traditioneel gezien veel vaker op basis van onderlinge relaties dan op basis van harde contracten. Ook zijn er veel familiebedrijven onder de mkb’ers, en die zijn van nature veel meer op de lange termijn en op duurzaamheid gericht dan bedrijven die vooral hun aandeelhouders tevreden moeten stellen. 

Bovendien zijn in het mkb de verschillende functies (zoals Inkoop, Logistiek en Sales) veel meer op elkaar aangewezen, zodat de verkokering (iedere functie werkt voor zich) die veel grote bedrijven kenmerkt, veel minder voorkomt. Kortom, er geldt dat mkb-ondernemers beschikken over een aantal belangrijke competenties om vorm te geven aan de Supplychain van de Toekomst.

Verder geldt dat als ketens al werden gecoördineerd, dit vaak gebeurde op basis van macht door de dominante ketenpartij (vaak een retailer of merkfabrikant). Echter, aangezien ketenpartijen steeds afhankelijker van elkaar worden, werkt de klassieke powerplay door de machtige partij steeds minder goed. Als een mkb-ondernemer unieke klantwaarde levert, heeft hij bestaansrecht en als er goed in de keten wordt samengewerkt, maakt zijn bedrijf zich onmisbaar voor de ketenpartners.

De Supplychain van de Toekomst vraagt dus niet langer een bedrijf dat vooral ‘groot breed en sterk’ is, maar om excellente teamspelers. Ben jij klaar voor deze toekomst? 

Compose

Met Compose bieden evofenedex en Tilburg University verladers een match-makingtool om strategisch samen te werken. Op het online platform www.supplychainsamenwerking.nl kunnen mkb’ers personeel, magazijnruimte en transportstromen met elkaar delen. Door samen te werken, verminderen de deelnemende bedrijven hun kosten, innoveren zij hun bedrijfsprocessen en realiseren zij hun duurzaamheidsdoelen.

Dit artikel is ook verschenen in globe, het vakmagazine voor internationaal ondernemen van evofenedex.

Auteur: Prof. dr. Jack A.A. van der Veen, houder van de leerstoel Supplychainmanagement van evofenedex aan de Nyenrode Business Universiteit.