Nieuwe ontbossingswet wordt mogelijk uitgesteld

De officiële invoeringsdatum van de Europese ontbossingswet, ook wel de EUDR genoemd, is al over een paar maanden: 30 december 2024. Dit terwijl de Europese Commissie belangrijke details rond de wet nog niet bekend heeft gemaakt. De Europese Commissie heeft daarom de afgelopen week veel brieven ontvangen om de wet uit te stellen.

Gedoogperiode

Ook de ESC, de Europese verladersorganisatie waar evofenedex bij is aangesloten en een grote rol in speelt, heeft een brief aan de Europese Commissie gestuurd. Hierin heeft de ESC gepleit voor een gedoogperiode. De ESC en evofenedex hebben vanaf het begin de duurzaamheidswet gesteund. Maar veel leden van de ESC en evofenedex zijn erg bezorgd over de manier waarop de nieuwe ontbossingswet wordt ingevoerd.

De wet is van toepassing op producten zoals soja, palmolie, rubber, hout, koffie, cacao en vee. Om te voorkomen dat ze afkomstig zijn van ontboste gebieden, moeten bedrijven geolocatiegegevens verzamelen van al hun leveranciers, vaak kleine boeren. Ook moeten ze due dilligence-taken uitvoeren.

Informatie niet beschikbaar

Maar belangrijke informatie die nodig is om de wet goed te kunnen uitvoeren, is nog altijd niet beschikbaar. Zo ontbreekt de implementatiewet en is de risicoclassificatie van landen nog niet door de Commissie gepubliceerd. Hoe kunnen bedrijven zich voorbereiden als dit soort belangrijke details nog niet bekend is?

Bovendien dreigen kleine boeren uit de ketens te verdwijnen, omdat ze niet vaak niet over de informatie en middelen beschikken om aan te tonen dat ze duurzaam opereren, terwijl ze dat wel doen. Als deze groep uit de ketens verdwijnt, zou dat ook slecht nieuws zijn voor de verwerkende industrie die van deze leveranciers afhankelijk is, luidt de kritiek. Ook evofenedex heeft meermaals aandacht voor dit probleem gevraagd.

Mogelijk uitstel

In Brussel wordt nu druk gespeculeerd over een mogelijk uitstel van de invoering van de wet. Volgens Euractiv, een mediaplatform dat gespecialiseerd is in nieuws over de Europese Unie (EU), wordt de EUDR gezien als een van de belangrijkste testen voor de nieuw termijn van de Europese Commissie. Insiders in Brussel zouden niet verwachten dat de kernvereisten van de EUDR worden afgezwakt, zelfs als de Commissie besluit de startdatum van de toepassing van de wet uit te stellen. Wat er wel zou kunnen gebeuren is een zachte lancering met een overgangsperiode, aldus het mediaplatform.

Zachte lancering

Een zachte landing zou betekenen dat alle vereisten officieel eind december van kracht worden, maar dat nationale overheden pas later gaan handhaven, in 2025 of 2026. Steekproefverificaties en controles zouden dan beginnen zodra landen er klaar voor zijn en hun systemen op orde hebben, aldus Euractiv. Het wachten is nu op een verklaring van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, die de komende dagen waarschijnlijk meer duidelijkheid over de ontbossingswet zal geven.

Afhankelijk van Commissie

Elmar Otten, beleidsadviseur Internationaal Ondernemen bij evofenedex: “Het is nooit goed nieuws als duurzaamheidswetgeving moet worden uitgesteld. Maar in het geval van de ontbossingsverordening heeft evofenedex toch via de ESC bij de Commissie gepleit voor een gedoogperiode. Ondernemers zijn voor hun voorbereiding afhankelijk van de Commissie die een aantal van haar taken nog niet heeft afgerond. Los van de vele vragen die ondernemers én toezichthouders nog hebben over de exacte werking van de wet, is ook de digitale omgeving van de Commissie nog niet opgeleverd. Bedrijven moeten vanaf 1 januari hun verklaringen van gepaste zorgvuldigheid in die omgeving uploaden.”

Otten vervolgt: “Omdat goederen vanuit bronlanden 6 tot 8 weken onderweg kunnen zijn voor ze in de EU aankomen, moeten ondernemers ruim voor november al hun IT-systemen op de digitale omgeving hebben kunnen aansluiten en testen. De tijd om dit te doen is eigenlijk al om, waardoor uitstel of een gedoogperiode helaas onvermijdelijk is.”