Omnibuspakket vereenvoudigt wetten verantwoord zakendoen

Het is al enkele maanden rumoerig rond de Europese ketenduurzaamheidswetten, daar deze de Europese concurrentiekracht te veel zouden aantasten. De Commissie wil met het Omnibuspakket de administratieve belasting met minstens 25 procent beperken (35 procent voor het mkb). Dat zou jaarlijks 6,4 miljard euro aan administratieve kosten schelen. In dit artikel nemen we de belangrijkste voorstellen door.

CSRD

·        Alleen allergrootste bedrijven nog onder CSRD

Voor de CSRD stelt de Commissie voor om alleen de allergrootste bedrijven (met meer dan 1000 werknemers en meer dan 50 miljoen euro omzet dan wel meer dan 25 miljoen euro op de balans) onder de rapportageverplichting te laten vallen. Het beursgenoteerde mkb hoeft niet meer te rapporteren. Financiële instellingen vallen volgens het voorstel ook niet meer onder de CSRD.

·        Informatieplicht kleinere bedrijven beperkt

Bedrijven die niet onder de CSRD vallen kunnen een vrijwillige rapportagestandaard (VSME) volgen en mogen door bijvoorbeeld klanten of banken ook niet gedwongen worden om meer informatie te overhandigen dan hier instaat.

·        Aantal datapunten wordt beperkt

Hoewel nog niet duidelijk is hoe, wil de Commissie het aantal datapunten (aspecten) waarover bedrijven moeten rapporteren fors reduceren.

·        Sectorspecifieke standaarden verdwijnen

Oorspronkelijk zouden er naast de sectoroverstijgende rapportagestandaarden ook sectorspecifieke standaarden komen. Die waren pas gedeeltelijk klaar, maar verdwijnen nu.

·        Twee jaar uitstel voor 2^e en 3^e golf bedrijven

De Commissie wil via een fasttrackprocedure bedrijven die vanaf volgend jaar zouden gaan rapporteren twee jaar uitstel verlenen, zodat ze eerst kunnen afwachten hoe alle aanpassingen er uitgaan zien.

·        Accountants hoeven alleen te toetsen op beperkte zekerheid

De Commissie ziet af van de optie om in de toekomst CSRD-rapportages tot op het niveau van ‘redelijke zekerheid’ te laten toetsen. Dit is een veel zwaarder regime dan ‘beperkte zekerheid’, waarbij een assurancebureau diepgaand onderzoek moet doen.

CSDDD

·        Eén jaar uitstel

Ook hier drukt de Commissie de pauzeknop in door bedrijven 1 jaar extra voorbereidingstijd te geven. De CSDDD gaat nog steeds gefaseerd in waarbij de eerste groep volgens het voorstel vanaf 26 juli 2028 aan de CSDDD moet voldoen.

·        Due diligence beperkt tot directe toeleveranciers

De Commissie wil de due diligence beperken tot het eigen bedrijf, de dochteronderneming en directe toeleveranciers, in plaats van alle toeleveranciers. Wel geldt hier een zeer belangrijke uitzondering: als een bedrijf informatie heeft of krijgt van een NGO of betrouwbare media dat dieper in de keten misstanden plaatsvinden moet daar alsnog onderzoek gedaan worden. Ook mag er niet een nieuwe directe leverancier in de keten opgenomen worden met als doel om het zicht te beperken op een bedrijf dat anders de directe leverancier zou zijn geweest. Bovendien moet bedrijven net als bij de Duitse Lieferkettengesetz er voor zorgen dat hun code of conduct via contractual cascading in de hele toeleverketen wordt toepast.

·        Informatie-uitvraag bij kleinere bedrijven beperkt

Ook in de CSDDD wil de Commissie voorkomen dat kleinere bedrijven te veel tijd kwijt zijn aan informatieverzoeken van klanten. Bij directe zakenpartners met minder dan 500 werknemers mag alleen informatie opgevraagd worden die binnen de richtlijnen van de vrijwillige rapportagestandaard VSME valt.

·        Jaarlijkse actualisatie wordt vijfjaarlijks

In plaats van jaarlijks, stelt de Commissie voor dat bedrijven iedere vijf jaar nagaan of hun due diligence nog op orde is. Of eerder, als een bedrijf informatie heeft dat bepaalde maatregelen niet meer voldoen of dat er nieuwe risico’s zijn ontstaan.

·        Civiele aansprakelijkheid op basis van nationaal recht

De Commissie wil de aansprakelijkheid onder civiel recht uit de CSDDD halen en dit overlaten aan het nationaal recht van lidstaten.

·        Andere wijzigingen

Andere wijzigingen zijn dat bedrijven niet meer als laatste middel de relatie met zakenpartners hoeven te beëindigen, wel moet deze bij extreme misstanden opgeschort worden, om ondertussen aan een oplossing verder te werken.

Het is niet langer verplicht om een klimaatplan uit te voeren, wel moet deze nog steeds gemaakt worden.

De definitie van stakeholders is dusdanig gewijzigd dat daar alleen nog direct betrokkenen zoals werknemers, omwonenden en hun vertegenwoordigers onder vallen. Tot slot is er een bepaling opgenomen dat lidstaten geen nationale wetten introduceren die overlappen met de CSDDD, al hebben lidstaten wel de mogelijkheid om op onderdelen strenger of specifieker te zijn.

Taxonomy

·        De Commissie stelt voor dat alleen bedrijven die onder de nieuwe CSRD-scope vallen, hoeven te rapporteren in hoeverre hun bedrijf voldoet aan de Taxonomy-standaarden. Bovendien hoeven ze bedrijfsactiviteiten die minder dan 10 procent van hun omzet uitmaken, niet mee te nemen.

CBAM

·        Ondernemingen die jaarlijks minder dan 50 ton aan CBAM-goederen importeren vallen volgens het voorstel niet langer onder CBAM-verplichtingen

Volgende wetgevende stappen

De Commissie heeft het voorstel nu gepubliceerd. Een aantal ingangsdata wijkt af van de oorspronkelijke data. Dit betekent dat dit met voorrang in de oorspronkelijke wetgeving moet worden opgenomen. De Commissie heeft een oproep gedaan hiervoor een spoedprocedure te gebruiken.

De inhoudelijke voorstellen moeten in behandeling worden genomen door het Parlement en de lidstaten. Pas nadat er tussen Commissie, lidstaten en Parlement overeenstemming is over het Commissievoorstel kunnen de aangepaste voorstellen worden gepubliceerd en inwerktreden. Gezien de politieke gevoeligheid kan hier enige tijd overheen gaan.