Harris als president: wat betekent dit voor handel en logistiek?

De voorstellen van Donald Trump zijn ronduit protectionistisch. Toch toont een vergelijking van zijn eerste termijn met die van Biden dat de laatstgenoemde niet per se positiever voor handelsbevordering is geweest. Onder president Biden zijn er geen handelsakkoorden gesloten, terwijl onder Trump onderhandelingen over akkoorden met Kenia en Verenigd Koninkrijk zijn gevoerd en overeenkomsten met Zuid-Korea, China, Canada en Mexico (USMCA) zijn gesloten.

Handelspolitiek verlamd

De terughoudendheid van de regering-Biden om nieuwe markttoegang te bieden in onderhandelingen voor het multilaterale Indo-Pacific Economic Framework for Prosperity (IPEF) en Partnership for Economic Prosperity (APEP), heeft het ambitieniveau van deze economische samenwerkingsverbanden aanzienlijk verlaagd. Harris neigt naar eenzelfde houding door tegengestelde belangen in haar eigen Democratische Partij. De linkerflank ziet handelsakkoorden als bedreiging voor de Amerikaanse arbeiders, en de middenflank juist als middel om de Amerikaanse economische rol in de wereld te behouden.

Harris zal hoogstwaarschijnlijk in 2028 weer campagne voeren om gekozen te worden. Dit betekent dat ze niet de luxe heeft om gedurfde beslissingen te nemen die de arbeidersklasse en vakbonden in de kritische Rust Belt-staten (Wisconsin, Michigan, Pennsylvania) tegen haar keren.

Industriepolitiek: groen met grijs randje

De verwachting is dat Harris het industriële beleid van Biden zal overnemen, met nog meer steun in de vorm van subsidies voor hoogwaardige techsectoren en voor de ijzer- en staalindustrie. Dit in de vorm van ‘America Forward’-kredieten, waarvan de financiering is vastgelegd in de huidige Inflation Reduction Act. De kredieten zijn met name bedoeld voor schone energietechnologie.

Hoewel Harris de huidige retoriek tegen wereldwijde economische integratie kan temperen, is het onwaarschijnlijk dat ze dit zal doen. De Verenigde Staten zullen een ‘hoge protectionistische muur’ handhaven voor industrieën die ze als strategisch beschouwen. Dit zal Amerika onder meer doen door zijn handelspartners te straffen als die potentieel militair gevoelige (dual-use-)technologieën naar China exporteren.

China: handelsbeperkingen

Wat China betreft zal Harris proberen de afhankelijkheid van kritieke sectoren te reduceren. Dit zonder het risico te lopen in een escalatiespiraal van handelsoorlogen en -conflicten terecht te komen. Restricties op hightech-export zullen blijven toenemen. De lijst van strategische industrieën waarvoor invoerrechten gelden, zal langer worden. En de pot voor subsidies ter ondersteuning van die industrieën zal groeien. Deze tendens is ook al te zien door de recente Amerikaanse importtariefsverhogingen voor elektrische auto’s, zonnecellen, batterijen, halfgeleiders en portaalkranen.

Geschilbeslechting via WTO

Nadat voorgaande regeringen de benoeming van nieuwe rechters voor de Appellate Body van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) hebben geblokkeerd en daarmee het geschilbeslechtingsmechanisme buiten werking hebben gesteld, heeft de Biden-regering nul vooruitgang geboekt op dit gebied. Met de nieuwe importheffingen op Chinese producten vanwege ‘nationale veiligheid’ is het niet waarschijnlijk dat Harris bereid is in te binden op dit vlak. Met als gevolg dat op het gebied van geschilbeslechting rond handelsdiscussies tussen landen op het gebied van e-commerce, groen industriebeleid en landbouwsubsidies geen vooruitgang wordt geboekt. Of erger: dat grote landen besluiten simpelweg hun eigen weg te kiezen.

Conclusie

Over het algemeen zal Harris enige stabiliteit bieden op het gebied van internationale handel. Maar het gebrek aan concrete voorstellen tijdens haar campagne is zorgwekkend en een indicatie van een zeer voorzichtige koers de komende vier jaar als ze wordt gekozen. Of dit voldoende is om de brede welvaart door internationale handel te behouden in een gespannen wereldorde, is de vraag. Maar het scenario van Trump ziet er veel ongunstiger uit voor het Europese bedrijfsleven.

Dit artikel is geschreven door Casper Roerade, beleidsadviseur Mainports & Internationale Supplychains bij evofenedex.