skipToContentskipToFooter

Veiligheid voorop bij spoorgoederenvervoer, beschikbaarheid voor verladers cruciaal

27-03-2025 Algemeen voorzitter van evofenedex Machiel van der Kuijl heeft vandaag deelgenomen aan het rondetafelgesprek over het Basisnet in de Tweede Kamer. Tijdens het gesprek benadrukte Van der Kuijl de noodzaak van een modern en robuust Basisnet, zodat het spoorgoederenvervoer veilig, duurzaam en toekomstbestendig blijft voor handels- en productiebedrijven.

Basisnet is een nationale wet die bepaalt waar en in welke hoeveelheden gevaarlijke stoffen over het spoor mogen worden vervoerd. Dit systeem is bedoeld om de veiligheid te garanderen, maar in de praktijk leidt het tot structurele knelpunten die de logistieke keten verstoren en de efficiëntie van het spoorgoederenvervoer onder druk zetten.

Spoorgoederenvervoer speelt een cruciale rol in de Nederlandse economie en logistieke keten. Een enkele goederentrein vervangt tot wel 55 vrachtauto's. Dat draagt bij aan minder filedruk, een lagere CO₂-uitstoot en minder slijtage aan het wegennet. Bovendien is het spoor een van de veiligste modaliteiten voor het transport van gevaarlijke stoffen.

Tijdens het gesprek bracht evofenedex drie kernpunten naar voren om het Basisnet toekomstbestendig te maken: 

Modernisering van Basisnet  

De bestaande prognoses en uitgangspunten zijn achterhaald. Het systeem moet worden aangepast aan de huidige en toekomstige logistieke realiteit. De oorspronkelijke aannames over vervoersstromen kloppen niet meer, en daardoor worden risicoplafonds onnodig overschreden. Dit leidt tot beperkingen voor bedrijven en verstoring van handelsstromen. Een robuust Basisnet moet flexibel en toekomstbestendig zijn. 

Meer spoorcapaciteit en ontsluitingen  

Zonder investeringen in infrastructuur dreigt Nederland vast te lopen. De Betuweroute – die specifiek gebruikt wordt voor spoorgoederenvervoer – moet niet alleen worden uitgebreid, maar ook beter worden aangesloten op het Duitse spoornetwerk. Daarbij moet er gekeken worden naar aanvullende ontsluitingen om goederentreinen buiten stedelijke gebieden te leiden, vergelijkbaar met ringwegen voor autoverkeer. Maar er moet ook gekeken worden naar de overige spoorverbindingen, waarvan verladers gebruikmaken. Buisleidingen kunnen voor specifieke chemische producten een aanvulling zijn, maar bieden geen universele oplossing vanwege de hoge kosten en beperkte flexibiliteit. 

Betere samenwerking en ruimtelijke ordening 

evofenedex pleit voor een nauwe samenwerking tussen handels- en productiebedrijven, ProRail, gemeenten en het Rijk om de meest veilige en efficiënte transportroutes te bepalen. Dit kan bijvoorbeeld via convenanten of prijsprikkels die de keuze voor duurzame en veilige routes stimuleren. Daarnaast is duidelijke regie vanuit het Rijk nodig, zodat gemeenten en provincies bij ruimtelijke planning en vergunningverlening rekening houden met logistieke topcorridors. 

Oproep aan de politiek 

Machiel van der Kuijl riep de Tweede Kamer op om werk te maken van een robuust Basisnet dat zowel de veiligheid voor de omgeving waarborgt als de logistieke efficiëntie voor bedrijven garandeert: “Als we niets doen, lopen handels- en productiebedrijven vast. Dit is hét moment om samen te zorgen voor een toekomstbestendig, robuust Basisnet”, aldus de algemeen voorzitter.