WTO-hoofd roept Brussel op om ontbossingswet te herzien

Het hoofd van de WTO, Ngozi Okonjo-Iweala, heeft de Europese Unie (EU) gevraagd om opnieuw te kijken naar de ontbossingswet die de Europese Unie binnenkort wil invoeren. Dat blijkt uit een interview met Okonjo-Iweala in de Financial Times. Volgens het WTO-hoofd heeft de EU nog geen duidelijke nalevingsrichtlijnen uitgevaardigd, wat tot onzekerheid leidt bij exporteurs. Bedrijven weten nu niet of hun goederen straks aan de grenzen worden tegengehouden.

Ze gaf daarbij het voorbeeld van boeren in Nigeria die het land braak laten liggen om het tot wel 10 jaar te laten regenereren. Daarna kappen ze alle bomen om gewassen te planten. "Is dat ontbossing? Hoe houden we hier rekening mee? Dat zijn de lastige problemen waar de kopers mee te maken krijgen, omdat ze moeten certificeren dat de boeren van wie ze kopen niet hebben ontbost”, zei Okonjo-Iweala in de Financial Times.

Zorgen rond EUDR

De nieuwe Europese ontbossingsverordening, ook wel EUDR genoemd, gaat officieel op 1 januari 2025 in. Er geldt dan een verbod om ontbossingsgerelateerde producten in de handel te brengen. Strengere regelgeving om ontbossing in de wereld tegen te gaan bij het telen van bijvoorbeeld koffie, cacao of sojabonen is cruciaal om onze planeet leefbaar te houden. Maar er zijn ook zorgen rond de EUDR.

Zo heeft evofenedex politiek Den Haag meermaals gewezen op het gevaar dat kleine, duurzaam opererende boeren uit de keten dreigen weg te vallen door de zeer ingewikkelde eisen van de verordening. Kleinere boeren beschikken namelijk niet altijd over de informatie en middelen om aan te tonen dat ze duurzaam opereren. Als deze groep boeren om die reden verdwijnt uit de keten, zou dat ook slecht nieuws zijn voor de verwerkende industrie die van deze leveranciers afhankelijk is.

Deadline al in november

Ondertussen nadert de invoeringsdatum van de EUDR met rasse schreden. “Op 1 januari 2025 gaat het verbod om ontbossingsgerelateerde producten in de handel te brengen in, maar in de praktijk is de deadline een stuk eerder”, zegt Elmar Otten, beleidsadviseur Internationaal Ondernemen bij evofenedex. “Neem de handel met Colombia. De transittijd van Bogotá naar Rotterdam is bijvoorbeeld zo’n 22 dagen, maar daar komt nog flink wat tijd bij om bijvoorbeeld cacao, koffie of sojaolie van de plantages via alle tussenpartijen naar de haven te brengen. Dat betekent dat een importeur al in november zekerheid nodig heeft of de producten EUDR-compliant zijn”, aldus Otten.

Geen duidelijkheid van Europese Commissie

Otten wijst erop dat de Europese Commissie nog altijd geen duidelijkheid heeft gegeven over welke landen een hoog of laag risico hebben. Daarnaast zijn tal van vragen van ondernemers én toezichthouders over de wet nog altijd niet beantwoord. Ook is het digitale platform van de Europese Unie waar importeurs (en exporteurs) hun ‘due diligence’-verklaringen met gps-coördinaten van de plantages moeten uploaden nog niet gereed.

Volgens de Financial Times hebben EU-functionarissen gemeld dat de Commissie overweegt de algehele implementatie uit te stellen of de regels te vereenvoudigen. De wetgeving zou dan wel opnieuw moeten worden 'geopend'. Dit zou volgens sommige functionarissen weer tot een grotere politieke strijd kunnen leiden.