Verkooptransacties in Duitsland

Je verkoopactiviteiten in Duitsland kun je op meerdere manieren structureren. Een veel voorkomende manier om de Duitse markt te bewerken is door samenwerking met een handelsagent of distributeur. Een Duitse agent of distributeur heeft waarschijnlijk al een Duits netwerk, spreekt de taal van de klant en kent de manier van zakendoen in Duitsland.

Bij handelsagentuur reikt de agent nuttige contacten aan, waarna de leverancier rechtstreeks met de Duitse klant de verkooptransactie afsluit. Voor de bemiddelingsdiensten ontvangt de agent een provisiepercentage over de verkoopprijs. Bij distributie verkoopt en levert de leverancier aan een distributeur, die vervolgens op zijn beurt in Duitsland de producten doorverkoopt op eigen rekening en risico.

Goed doordacht contract

Het Nederlandse en het Duitse agentuurrecht zijn op dezelfde Europese richtlijn gebaseerd, waardoor beide wettelijke regelingen erg op elkaar lijken. Toch bestaan er relevante verschillen in wettelijke regelingen en rechtspraak, die in de praktijk grote financiële gevolgen kunnen hebben. Net zoals in Nederland, kent het Duitse recht geen regeling over distributieovereenkomsten. Maar volgens Duitse rechtspraak kan een distributeur wel aanspraak maken op een klantenvergoeding bij beëindiging van de distributieovereenkomst als aan bepaalde voorwaarden is voldaan.

Om zoveel mogelijk problemen te voorkomen, is het verstandig de gemaakte afspraken met je Duitse distributeur of handelsagent in een contract vast te leggen. Een goed doordacht contract verkleint het altijd aanwezige risico dat onduidelijkheden en geschillen over specifieke onderwerpen ontstaan. In een contract kunnen beide partijen onder meer een keuze maken voor het toepasselijke recht en de bevoegde rechter. Wordt hierover niets afgesproken, dan kan het zomaar gebeuren dat je bij een eventueel geschil zult moeten procederen bij een Duitse rechtbank met toepasselijkheid van Duits recht.

Algemene voorwaarden

Algemene voorwaarden zijn ook in Duitsland bij het afsluiten en nakomen van contracten cruciaal. Nederlandse ondernemers die zakendoen met Duitsers, doen er goed aan niet zomaar de voor hun Nederlandse bedrijven geldende algemene voorwaarden in het Duits te vertalen. Want daarmee heb je niet automatisch een rechtsgeldige basis. De letterlijke vertaling van Nederlandse algemene voorwaarden naar het Duits kan problematisch zijn, omdat veel juridische termen niet noodzakelijkerwijs overeenstemmen met de overeenkomstige Duitse termen.

Algemene voorwaarden moeten op rechtsgeldige wijze van toepassing worden verklaard, zodat deze onderdeel worden van de koopovereenkomst. De praktijk wijst uit dat dit vaak tot problemen leidt. Zo is het in Duitsland niet mogelijk de algemene voorwaarden bij een kamer van koophandel te deponeren. Ook wordt bij onze oosterburen een bewaargeving van de algemene voorwaarden in het buitenland niet erkend.

Battle of forms

Wat gebeurt er als zowel de Nederlandse verkoper als de Duitse klant naar de eigen set algemene voorwaarden verwijst, welke gelden er dan? Dit wordt ook wel de battle of forms genoemd. Het Nederlandse recht gaat uit van de basisregel dat degene die bij het sluiten van een overeenkomst als eerste naar zijn algemene voorwaarden verwijst, de ‘strijd’ wint. Binnen het Duitse recht is het uitgangspunt de knocked out rule. Dit betekent dat er naar beide sets voorwaarden wordt gekeken.

Bepalingen die tegenstrijdig zijn, worden buiten toepassing gelaten en leemtes worden ingevuld met aanvullend (internationaal) recht. Om onzekerheid en onaangename verrassingen te voorkomen, is het verstandig aan je Duitse afnemer te vragen jouw algemene voorwaarden uitdrukkelijk te aanvaarden en deze aanvaarding vast te leggen in een ondertekende overeenkomst.

Eigendomsvoorbehoud

In de algemene voorwaarden die je hanteert voor Duitse klanten, verdient de regeling over het eigendomsvoorbehoud specifieke aandacht. Naar Duits recht kun je een eigendomsvoorbehoud overeenkomen dat verder gaat dan volgens Nederlands recht mogelijk is. Dit Duitse verlengde en uitgebreide eigendomsvoorbehoud biedt Nederlandse exporteurs meer zekerheid als Duitse klanten niet betalen of failliet zijn gegaan. Inmiddels hanteren tal van verzekeringsmaatschappijen op het gebied van kredietverzekeringen als eis dat een uitgebreid en verlengd eigendomsvoorbehoud contractueel is overeengekomen bij levering aan Duitse klanten.

Betalingsuitstel

Tot slot is het goed te weten dat er onverwachte risico’s kunnen kleven aan het verlenen van betalingsuitstel aan je Duitse afnemer. Als je meewerkt aan betalingsuitstel en de Duitse afnemer gaat na verloop van tijd failliet, kan de curator de ontvangen bedragen van de leverancier terugvorderen met een beroep op schending van het beginsel van de gelijkheid van crediteuren. De curator vist achter het net als op de koopovereenkomst Nederlands recht van toepassing was. Volgens Nederlands recht liggen de eisen voor benadelingshandelingen namelijk veel strikter. Naar Duits recht kun je dit risico beperken door een betalingsuitstel van maximaal drie weken na levering toe te staan. In dat geval is namelijk geen sprake van een uitgestelde betaling.

Juridische ledenservice

Wil je meer informatie of heb je vragen over dit onderwerp of andere juridische zaken? Neem dan contact op met de juristen van evofenedex. Zij ondersteunen je graag bij vraagstukken over onder meer internationale handel. Dit is inclusief in het lidmaatschap.

Auteur: Marianne Elissen. Dit artikel is ook verschenen in globe, het vakmagazine voor internationaal ondernemen.