Moties in debat over ontbossing en handel bieden leden evofenedex perspectief

Ingewikkelde implementatie

De Ontbossingsverordening geldt voor vee, cacao, koffie, palmolie, rubber, soja, hout en afgeleide producten zoals vlees en chocolade. Ondernemers hebben tot 30 december 2024 tijd om zich voor te bereiden, daarna gaan de regels in. Die voorbereiding wordt echter ernstig gehinderd door twee problemen. De eerste is dat er nog heel veel onduidelijkheden over de werking van de wet zijn en welke schakel in een toeleverketen precies welke verplichtingen heeft. Hoe zit het bijvoorbeeld met bedrijven die geïmporteerde goederen eerst in een douane-entrepot opslaan en daarna stuksgewijs binnen de EU uitleveren? Of wat moeten ondernemers doen als het land waar de producten vandaan komen het verbiedt om gps-coördinaten van plantages te verzamelen en door te geven? In Indonesië is dat uit veiligheids- en privacy-redenen het geval. Hoe moet je soja-olie die aan de wet voldoet gescheiden houden van soja-olie die niet aan de wet voldoet als het in dezelfde tankopslag wordt bewaard en er geen andere opslagen voorhanden zijn?

Het andere probleem is dat het informatiesysteem van de Europese Commissie waarin ondernemers straks verantwoording moeten afleggen nog niet gereed is en bovendien maar in beperkte mate mogelijkheden biedt om deze aan te sluiten op bedrijfsinformatiesystemen. Dat is wel essentieel, want in bedrijven met een assortiment van meer dan tienduizend producten en honderden transacties per dag is handwerk geen optie.

Motie Flach

Tweede Kamerlid Flach (SGP) roept in een motie op om de handhaving van de wet af te stemmen op de mate waarin de informatiesystemen van de overheid op orde zijn en of het voor bedrijven duidelijk is waar ze op afgerekend worden. Die oproep vindt evofenedex meer dan terecht; ondernemers werken graag mee, maar dan moeten wel alle voorgeschreven tools beschikbaar zijn en het moet helder zijn wat van hen verwacht wordt. Deze motie is aangenomen.

Motie Beckerman

De handhavers van de Ontbossingsverordening, in Nederland staan hier Douane en NVWA voor aan de lat, hebben het overigens niet makkelijk. Ook voor hen is nog veel onduidelijk en ze moeten straks miljoenen zendingen gaan controleren. Dat zal in vrijwel alle gevallen administratief zijn, maar vraagt nog altijd de nodige menskracht. De motie van kamerlid Beckerman (SP) met de oproep om Douane en NVWA van voldoende capaciteit te voorzien is uiteindelijk verworpen, maar evofenedex vindt het desondanks belangrijk om hier scherp op te blijven.

Motie Hertzberger en Van Campen

Hertzberger (NSC) en Van Campen (VVD) verzoeken de regering in een aangenomen motie om bij de implementatie zoveel mogelijk rekening te houden met rapportageverplichtingen van andere Europese verordeningen. Ondernemers hebben namelijk niet alleen met verordeningen (en richtlijnen!) over ontbossing te maken, maar ook over onder meer dwangarbeid, CO2-uitstoot en het rapporteren en beperken van negatieve impact in de keten. Deze regelgeving is niet onderling op elkaar afgestemd en vraagt telkens net iets anders. Het idee van Hertzberger en Van Campen om samen met het bedrijfsleven te werken aan gestandaardiseerde formats voor zorgvuldigheidsverklaringen die dit soort wetten van ondernemers vereisen is dan ook een goede. Dit biedt de zo gewenste duidelijkheid en maakt de opdracht voor ondernemers iets lichter. Een voorwaarde is wel dat de toezichthouder verklaringen volgens deze formats ook als afdoende accepteert. Evofenedex denkt hier als ondernemersvereniging van handel en logistiek graag over mee.

Concurrentiekracht

evofenedex ziet internationale handel als motor om brede welvaart in de keten te creëren. Veel ondernemers zijn hier al mee aan de slag, maar wetgeving heeft een waardevolle functie om ook andere bedrijven in beweging te zetten en een gedeeld kader met regels af te spreken. We steunen dit, maar zien tegelijk dat wetgeving als de Ontbossingsverordening handel en ondernemen meer verstoort dan noodzakelijk was geweest. De hierboven besproken moties helpen om dit te repareren en de Nederlandse concurrentiekracht op peil te houden. Dat is niet minder dan noodzakelijk in een periode waarin Nederland voor grote transitieopgaven op het gebied van duurzaamheid en energie staat en tegelijkertijd minder kwetsbaar voor afhankelijkheden en verstoringen in toeleverketens moet worden.