Komt er een eind aan globalisering?

Betrouwbaar verwachtingsmanagement

In zes kennissessies kunnen deelnemers zich verdiepen in exportuitdagingen en kansen in bepaalde regio’s. Ook dit jaar biedt het evenement een gevarieerd aanbod van inspirerende sprekers en is er gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan. Het leren spreken van de taal van supplychains staat centraal in kennissessie 1. Michiel Steeman, lector Supply Chain Finance bij hogeschool Windesheim, en Johan Kerver, de supplychainexpert van evofenedex, geven je handvatten waarmee je invloed kunt uitoefenen op de keten om zo de wegen voor nieuwe en bestaande handel vrij te maken. In sessie 2 gaan Rianne Hensen en Diederik Klaus van NLinBusiness in op de vraag hoe ondernemers gebruikmaken van nieuwe digitale mogelijkheden. Niet alleen om minder te hoeven reizen en op afstand goed met je handelspartners te kunnen communiceren, maar ook om met inzicht in data betrouwbare voorspellingen te kunnen doen.

International businessmanager Annemarie Dijkman van NLinBusiness maakt je in kennissessie 3 wegwijs in het Midden-Oosten en Afrika. Twee uitdagende regio’s, maar wel met afzetmarkten vol kansen. In sessie 4 gaat senior econoom Theo Smid van Atradius in op de vraag of de hoge energieprijzen de Europese industrie bedreigen. Hoe komt het dat die prijzen zo zijn opgelopen en hoe zullen deze zich gaan ontwikkelen? Wat is de impact daarvan op onze industrie en de concurrentiepositie? En wat betekent de Amerikaanse Inflation Reduction Act voor Europese bedrijven?

Alternatieven voor China

Dit jaar delen ook twee onderzoekers van Instituut Clingendael hun kennis en ideeën tijdens Trends in Export. Het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen is een toonaangevende denktank en academie voor internationale betrekkingen en vraagstukken. In kennissessie 5 ‘Trends in Azië: waar liggen de grootste kansen en bedreigingen voor export?’ bekijkt Maaike Okano-Heijmans samen met een exportmanager hoe we nu omgaan met de macht van China en hoe we daarmee om zouden moeten gaan. En zijn de groeiende markten van India, Zuidoost-Azië en Taiwan interessant voor Nederlandse exporteurs? Azië-kenner Okano-Heijmans is als senior onderzoeker verantwoordelijk voor het nieuwe Clingendael-programma over geopolitiek, technologie en digitalisering.

Zij zegt: “Wij merken dat bedrijven steeds vaker geconfronteerd worden met geopolitieke uitdagingen. Tijdens de sessie leg ik uit waarom handeldrijven met China steeds moeilijker wordt. Daarnaast kijken we aan de hand van enkele voorbeelden welke alternatieve afzetmarkten er rondom China zijn. Want in deze regio zijn meerdere landen waar de economie snel groeit, waardoor de bevolking welvarender wordt en er nieuwe afzetkansen ontstaan. Waarom zou je daar wel of niet naartoe gaan, hoe moeilijk of makkelijk is dat, en zijn er naast kansen ook valkuilen? Is het bijvoorbeeld verstandig strategische producten als halfgeleiders in India te laten maken nu de geopolitieke spanningen met China oplopen? Westerse overheden vinden vaak van wel, maar vinden bedrijven dat ook? Op basis van dit soort vragen maken we er een interactieve discussie van.”

Okano-Heijmans kijkt niet alleen naar China als afzetmarkt maar ook naar China als productieland. “Ook hier geldt dat buurlanden kansen bieden. Zo zijn er landen waar al veel techhubs zijn, waar je een deel van de keten kunt laten maken. Daar is nog weinig over nagedacht omdat China zo’n aantrekkelijk productieland was, met tot voor kort een relatief goedkope arbeidsmarkt en een overheid die buitenlandse bedrijven graag verwelkomde. Nu de Verenigde Staten andere landen de duimschroeven aandraaien bij het exporteren van hoogwaardige producten en technologie naar China en Beijing daarop reageert met nieuwe wet- en regelgeving, wordt zakendoen in China steeds lastiger. Dat was ondanks de vele kansen altijd al ingewikkeld maar het is er zeker niet makkelijker op geworden.”

Meer overheidsbemoeienis

Rem Korteweg van Instituut Clingendael gaat in kennissessie 6 in op de vraag of er nu echt sprake is van de-globalisering. Deze senior onderzoeker op het gebied van internationale handel richt zich vooral op de handelspositie van Nederland en Europa in de wereld.

“De laatste maanden wordt er ongelooflijk veel gediscussieerd over het einde van de globalisering en dat we weer terug zouden gaan naar de tijd van voor de explosieve toename van de internationale handel. Dit komt door geopolitieke zorgen, de oorlog in Oekraïne en de lessen die we getrokken hebben uit de coronapandemie. Hierdoor realiseren wij ons dat we wel heel erg afhankelijk van het buitenland zijn geworden en dus kwetsbaar. Omdat de Nederlandse economie drijft op export en hiervoor een open internationaal handelssysteem nodig heeft, is onze welvaart direct gekoppeld aan hoe wij handel kunnen drijven binnen Europa, maar zeker ook daarbuiten.”

In deze context zegt Korteweg dat we ons moeten afvragen of er daadwerkelijk sprake is van de-globalisering. “Als dat echt zo is, dan heeft dat waanzinnige consequenties voor de mogelijkheden om nieuwe afzetmarkten te bereiken en onze toevoerketens veilig te stellen. Maar moeten we wel zo negatief denken? Misschien is er vooral sprake van een herordening van internationale handelsstromen. Misschien moeten wel op zoek gaan naar nieuwe partnerschappen en afzetmarkten en op een ander manier kijken naar het beheersen van de risico’s in onze waardeketens. Juist in deze tijd waarin we ons zorgen maken over onwenselijke economische afhankelijkheden van landen als Rusland en China.”

Volgens Korteweg wordt handeldrijven komende jaren hoe dan ook complexer. “Overheden gaan zich meer bemoeien met de markt en invloed uitoefenen op welke afzetmarkten we mogen bereiken. En of daar subsidies of sancties op van toepassing zijn om bepaalde handel wel of niet mogelijk te maken. Exportmanagers zullen zich daarom meer bewust moeten zijn van de geopolitieke context van hun werkzaamheden. Anders loop je kansen mis of je loopt met je neus tegen een dichte deur.”

Aanmelden

Traditiegetrouw eindigt Trends in Export met een uitgebreide netwerkborrel. Deze duurt tot 19.00 uur om zo alvast wat te kunnen eten en de files te ontwijken. Trends in Export vindt plaats op donderdag 6 april in de RDM Onderzeebootloods te Rotterdam. Het evenement is gratis toegankelijk. Bekijk het hele programma en meld je aan via onderstaande knop.