EU verhoogt importheffingen op Chinese elektrische auto’s

China overspoelt de Europese markt al jarenlang met staatsgesubsidieerde producten tegen prijzen waar Europese fabrikanten niet tegen kunnen concurreren. Op de weg is dit goed te zien door het toenemende aantal Chinese elektrische auto’s. Uit recent onderzoek van de Europese Commissie naar mogelijke marktverstoring door Chinese subsidies op elektrische auto’s, bleek dat Chinese fabrikanten hun auto’s circa 20 procent goedkoper kunnen aanbieden dan Europese producenten.

Om te voorkomen dat de Europese autobouwers weggeconcurreerd worden door hun Chinese tegenhangers – iets wat eerder gebeurde in de zonnepanelenindustrie – heeft de Europese Commissie de importheffingen op Chinese auto’s op 5 juli jongstleden fors verhoogd. Dit geldt voor álle in China geproduceerde elektrische auto’s, dus ook die van Europese fabrikanten.

Verhoging vooralsnog tijdelijk

Voor de verhoging bedroeg de invoerheffing op Chinese elektrische auto's 10 procent. De invoerheffing bedraagt voor een BYD nu 7,4 procent en voor een Geely 19,9 procent. Voor andere fabrikanten rekent de Europese Unie (EU) 20,8 procent. Bij onvoldoende medewerking kan dit maximaal 37,6 procent worden. De verhoogde heffingen gelden alleen voor elektrische personenauto’s. Bestelauto’s zijn ervan vrijgesteld. Ondernemers die hun wagenpark willen vergroenen, hoeven dus niet meer te betalen voor Chinese busjes van merken als BYD, Farizon en Maxus.

De verhoogde invoerheffingen gelden vanaf 5 juli 2024 voor een maximale duur van vier maanden. Binnen dit tijdsbestek moeten de EU-lidstaten stemmen over de definitieve hoogte van de heffingen. Deze gelden dan voor vijf jaar. De Europese Commissie benadrukt in haar persbericht dat zij het overleg met de Chinese regering de afgelopen weken geïntensiveerd heeft om binnen de normen van de Wereldhandelsorganisatie tot een oplossing te komen die recht doet aan de Europese zorgen. Ook China heeft zijn hoop uitgesproken tot een vergelijk te komen.

Kans op handelsoorlog

De grote verliezer lijkt de Duitse auto-industrie. Voor merken als BMW, Mercedes-Benz en Volkswagen is China een grote afzetmarkt. Duitse fabrikanten vrezen voor tegenmaatregelen, waardoor zij hun auto’s niet meer kunnen exporteren naar China. Dit kan ook nadelige gevolgen hebben voor de orderpositie van Nederlandse toeleveranciers. Beijing kijkt al naar mogelijke tegenmaatregelen. Zo heeft de Chinese regering onlangs een onderzoek gestart naar het dumpen van Franse cognac en Europees varkensvlees. Van dit laatste product exporteert Nederland grote hoeveelheden naar China. Wanneer er een handelsoorlog uitbreekt, zullen vooral exportnaties als Duitsland en Nederland hierdoor in de problemen komen.

Minder CO₂-uitstoot

Vanuit duurzaamheidsperspectief zou het duurder worden van Chinese elektrische auto’s de overgang naar fossielvrij rijden kunnen vertragen. Anderzijds zouden de hogere heffingen Chinese fabrikanten ertoe kunnen aanzetten in Europa te gaan produceren. Hierdoor hoeven er geen scheepsladingen auto’s meer naar Europa gevaren te worden, wat een aanzienlijke vermindering van de CO₂-uitstoot kan opleveren. Bovendien zou dit goed zijn voor de werkgelegenheid.

Niet alleen in auto-industrie

De oneerlijke concurrentie vanuit China, die een gelijk speelveld in de weg staat, is er niet alleen in de auto-industrie. Enkele jaren geleden zorgden de Chinezen met hun spotgoedkope zonnepanelen voor veel faillissementen bij producenten daarvan in Europa en de Verenigde Staten. Een actueel issue is dat Europese consumenten massaal kopen bij webwinkels als AliExpress, Shein en Temu. Dat is aantrekkelijk omdat producten met een waarde tot 150 euro belastingvrij kunnen worden geïmporteerd. Volgens de Europese Commissie kwamen in 2023 twee miljard van dergelijke zendingen de EU binnen. Naast het uit de markt prijzen van Europese producten, voldoen de Chinese producten lang niet altijd aan de Europese kwaliteits- en veiligheidseisen. Bovendien zijn sommige producten – denk aan kleding – soms gemaakt met dwangarbeid. Om hier een einde aan te maken, wil Brussel ook voor zendingen onder de 150 euro importheffingen instellen.