Spoorvervoer Tata Steel grotendeels CO2-vrij

Elektrische locomotieven

Hij ziet de huidige maatregelen als een grote tussenstap naar totale zero-emissiebewegingen. “Bij zo’n tussenstap moet je denken aan biobrandstoffen, HVO-toevoegingen aan onze trucktransporten en maatregelen voor de binnenvaart en op de zeevaartroutes. De deal met Deutsche Bahn laat zien dat we niet alleen voor treinvervoer kiezen, maar dat ook met groene stroom uitvoeren.” Op eigen terrein opereert Tata Steel ook met duurzaam vervoer. Zo is recent een hybride locomotief ingezet op het interne spoornet in IJmuiden.

Ook in samenwerking met DB neemt Tata stap voor stap structurele maatregelen om het spoorvervoer zo duurzaam mogelijk uit te voeren, legt contractmanager Outbound Logistics Sourcing Rail & Warehouses Frans Rutten uit. “Zo hebben we in 2018 met DB afgesproken dat al het treinverkeer van en naar Tata Steel met elektrische locomotieven wordt uitgevoerd. We zijn er trots op dat we nu de stap hebben gezet om deze elektrische locs waar mogelijk op groene stroom te laten rijden.”

Waterstoftruck

Volgens Van der Meer houdt Tata Steel niet alleen railvervoer, maar het hele logistieke palet voortdurend tegen het groene licht. “De eerste zero-emissievoertuigen rijden al bij ons, elek­trische vrachtauto’s. We zijn daarnaast bezig met een eerste waterstoftruck, die gaat bij onze vestiging in Duitsland rijden. We werken met voertuigpilots om te kijken hoe iets werkt in de praktijk. Niet alleen voor ons als verlader, maar zeker ook voor onze logistieke partners. Is het betrouwbaar, hoe ga je om met het laden, hoe zit het met de operationele beschikbaarheid? Dat soort vragen. We zijn ook in de binnenvaart bezig met verschillende samenwerkingsverbanden om te kijken naar zero-emissietransport. Bij ons zeevaartpakket gaat het vooral om het testen van biobrandstoffen.”

Just-in-time

Bij binnenvaart denkt vrijwel iedereen aan langere aanvoertijden, maar in de praktijk valt dat volgens Van der Meer reuze mee. De afgesproken leadtime is allesbepalend, indien inpasbaar is er ruimte om met een wat langere transporttijd te werken, al geldt dat niet voor alle afnemers. “We leveren ook aan de auto-industrie en daar werken ze met just-in-time levering. Dan kun je niet zomaar een dag later aankomen. En daarnaast, grote rollen staal vertegenwoordigen een flinke waarde. Dus is bijna alle partijen in de keten er alles aan gelegen om de keten zo efficiënt mogelijk te laten lopen. Ook voor de binnenvaart gelden daarom strakke schema’s en tegelijkertijd is de binnenvaart voor ons een belangrijke en duurzame modaliteit. Bijna een derde van ons ladingspakket gaat naar de binnenvaart. Niet alleen in Nederland, maar ook in België, Duitsland en zelfs helemaal richting Oost-Europa”, aldus Van der Meer.

Duffel

Een mooi voorbeeld is de fabriek van Tata Steel in het Belgische Duffel. In die vestiging, net iets onder Antwerpen, wordt verpakkingsstaal gelamineerd. Dat ging altijd als half­fabricaat met vrachtauto’s naar België om daar te bewerken. Daarna werd het over de weg teruggebracht naar IJmuiden voor verdere bewerking. Vervolgens ging het onder andere per zeevaart naar bestemmingen wereldwijd. “Die stroom van en naar Duffel hebben we onlangs vrijwel helemaal overgezet van truck naar binnenvaart”, vertelt Rutten. “We gebruiken ook de binnenvaart vanuit Beverwijk naar bestemmingen dichtbij, zoals Moerdijk en Amsterdam, maar we varen ook net zo makkelijk naar Hongarije.”

En zo optimaliseert Tata Steel Nederland continu het eigen transportnetwerk. Van der Meer: “Dat doen we vanuit een perspectief om het zo duurzaam, zo veilig en zo efficiënt mogelijk in te richten en juist ook om te kijken naar optimalisatie van meerdere factoren tegelijk. We hebben de middelen om ons netwerk te moduleren, te simuleren en op meerdere factoren tegelijk te optimaliseren. Er gebeurt ook continu wat; de staalmarkt is in beweging, op de transportmarkt is van alles gaande, de infrastructuur is in ontwikkeling en daarnaast willen we het transport zo veilig, efficiënt en duurzaam mogelijk organiseren.”

Meerdere modaliteiten

Om tegelijkertijd zo betrouwbaar mogelijk te kunnen leveren kiest Tata Steel bij de grotere vervoersstromen binnen Europa bij voorkeur voor zowel spoor als binnenvaart. “Áls er dan een stremming is op de binnenvaart, kunnen we efficiënt met spoor opschalen en vice versa”, zegt Rutten. “We hebben bijvoorbeeld een grote stroom naar onze dochterbedrijven in Maastricht. Dat deden we altijd 100 procent met binnenvaart, maar recent hebben we een deel ervan overgezet naar het spoor. Dat rijden met binnenlandse treinen is wel tegen de spoortrend in, maar we kiezen ervoor om dat soort grote stromen met twee modaliteiten uit te voeren. En de trein rijdt CO₂-neutraal op groene stroom.”

“We geloven in de kracht van iedere modaliteit”, zegt Van der Meer tot slot. “Trucks zullen altijd een rol blijven spelen, zeker waar het de last mile voor klanten betreft. Maar áls je dan een truckbeweging maakt, moet die zo duurzaam mogelijk zijn. In de toekomst is dat elektrisch, op dit moment met HVO100-brandstoffen. En wat ook nog kan is een trailer op de trein zetten. We kijken naar alle mogelijkheden.”