05-09-2024
Investeer in goede relaties met stakeholders
IOndernemers krijgen steeds meer te maken met nieuwe wet- en regelgeving om misstanden op het gebied van mens en milieu te voorkomen en aan te pakken. Een goede relatie met alle stakeholders is onmisbaar om compliant te zijn én is de sleutel tot een succesvolle aanpak.
Met het oog op compliancy is het belangrijk stakeholders te betrekken bij je onderneming via een dialoog. Stakeholders zijn individuen of groepen die (in)direct in hun belangen worden geraakt door de bedrijfsactiviteiten, of die invloed kunnen uitoefenen op het bedrijf. Er zijn interne en externe stakeholders. Denk bij de eerste groep aan werknemers en aandeelhouders. Voorbeelden van de tweede groep zijn werkenden in de keten en omwonenden rond productielocaties, maar ook ‘stakeholders zonder stem’ zoals het milieu, de natuur en toekomstige generaties. Meestal zijn deze stakeholders niet tot nauwelijks in de positie om invloed uit te oefenen op een bedrijf.
Om alle stakeholders te identificeren, is het noodzakelijk inzicht te hebben in de waardeketen van de onderneming. En om te redeneren vanuit risico’s op negatieve impact op mens en milieu, in plaats vanuit de risico’s voor het bedrijf.
Vertrouwen rode draad
De betrokkenheid van stakeholders via een dialoog wordt steeds urgenter door toenemende Europese wet- en regelgeving zoals CBAM, EUDR, CSRD en CSDDD. Maar hierin schuilt ook een gevaar. Bedrijven kunnen de dialoog met stakeholders vooral als een wettelijke verplichting gaan zien, in plaats van een integraal onderdeel van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Een stakeholderdialoog schiet zijn doel voorbij als het bedrijf die niet vanuit oprechte motivatie aangaat. Sterker nog: het kan de stakeholders schaden, die mogelijk te hoge verwachtingen koesteren over de impact ervan. Dit kan wantrouwen wekken, terwijl juist vertrouwen als een rode draad door het proces van dialoog voeren hoort te lopen. In de praktijk overschatten bedrijven vaak de vertrouwensband met hun stakeholders. Bedrijven worden dan negatief verrast door een gebrek aan openheid en eerlijkheid vanuit hun stakeholders, en ontvangen geen goede feedback.
Continu betrokken zijn
Een andere valkuil bij de dialoog is om alleen stakeholders te betrekken die bevestigen wat het bedrijf wil horen of waarmee het makkelijk in contact kan komen. Bedrijven vermijden dan degenen die kritische vragen stellen, risico's blootleggen en/of daadwerkelijke (negatieve) impact ondervinden van het handelen van de onderneming. Om écht verantwoord te ondernemen, is het van belang je te richten op de personen en groepen waarop de activiteiten van je bedrijf een negatieve of positieve impact (kunnen) hebben. Doe je dit niet, dan loop je het risico om je activiteiten verkeerd te prioriteren of een blinde vlek te houden voor mogelijke risico’s en kansen.
Bovendien realiseren ondernemers zich soms niet dat het voor een betekenisvolle dialoog onvoldoende is een incidenteel gesprek te voeren met enkele stakeholders, op een moment dat het voor het bedrijf goed uitkomt. Stakeholders voelen zich niet serieus genomen als ze het gevoel hebben geen invloed te kunnen uitoefenen op het bedrijf. Dit ondermijnt het onderlinge vertrouwen. Het uitgangspunt voor een betekenisvolle dialoog is dan ook om stakeholders continu te betrekken.
Belangrijk om te beseffen is ook dat er specifieke vaardigheden nodig zijn om de dialoog te kunnen aangaan met stakeholders. Denk bijvoorbeeld aan gespreks- en interculturele communicatievaardigheden, flexibiliteit, taalvaardigheid en inlevingsvermogen. Al deze vaardigheden zijn nodig, omdat je te maken zult krijgen met verschillen in cultuur, machtsverhoudingen en belangen.
Training ‘Betekenisvolle stakeholderdialoog in (internationale) ketens’
Om bedrijven te helpen een zinvolle dialoog te kunnen voeren met alle stakeholders, heeft de Sociaal-Economische Raad diverse trainingen ontwikkeld. Deze training bieden wij gratis en exclusief aan onze leden aan.
Willemijn Gwanmesia
Getty Images