Handelen met een land in oorlog

Ook voor Atradius DSB is de situatie nieuw. “Op zich doen we niet zoveel anders dan we normaal doen in welk land dan ook. Dus ook hier zijn we er voor het afdekken van de betalingsrisico's: voor het geval een Nederlandse partij zakendoet met een Oekraïense klant en deze niet kan betalen. Maar een oorlog? Zelfs voor ons is dat het spreekwoordelijke brandende huis dat je niet meer gaat verzekeren. Dankzij de Nederlandse overheid doen wij dat nu wel. Dat is best bijzonder”, aldus Van der Beek.

Voedingsmiddelen

Normaal gesproken richt Atradius DSB zich namens de Nederlandse overheid op het verzekeren van kapitaal­goederen en infrastructurele projecten waarbij de looptijd van het betalingsrisico vaak langer dan twee jaar is. De organisatie ondersteunt daarmee de Nederlandse export naar en investeringen in vrijwel alle landen ter wereld. Bijzonder aan Oekraïne is dat niet alleen kapitaalgoederen en infrastructurele projecten in aanmerking komen voor steun, maar ook handel in meer dagelijkse producten met kortere betalings­termijnen, zoals voedingsmiddelen, mits deze bijdragen aan herstel en wederopbouw. De reden hiervoor is dat ook hierin de commerciële verzekeraars op dit moment weinig kunnen betekenen, legt Van der Beek uit.

“Het besluit de mogelijkheden voor Oekraïne te verruimen is genomen op humanitaire gronden en om te laten zien dat Nederland dit land steunt. Wij vinden het belangrijk de infrastructuur van Oekraïne te herstellen en daar de economie te stimuleren. Het is ook belangrijk dat mensen er banen krijgen of behouden. En dat bedrijven hun activiteiten kunnen voortzetten of uitbreiden en via belastingafdracht bijdragen aan de Oekraïense staatskas.”

Of het nu om Oekraïne gaat of om andere landen waar de risico’s aantoonbaar te groot zijn voor de commerciële kredietverzekeraars, exporteurs – groot en klein – kunnen altijd een beroep doen op Atradius DSB. De boodschap is: er is altijd meer mogelijk dan je denkt. Al zijn er natuurlijk altijd voorwaarden aan verbonden en is er een risicobeoordeling. Die voorwaarden zijn voor een deel ook internationaal vastgelegd.

Internationale spelregels

Van der Beek: “Wat wij doen voor Nederlandse exporteurs doen ze in andere landen ook. Het gevaar is dan dat er een soort wapenwedloop ontstaat tussen landen om verzekeringen met een steeds langere looptijd tegen steeds lagere premie aan te bieden. Daarom zijn er internationaal spelregels afgesproken: dat zijn onder meer OESO-richtlijnen, en voor Nederland en andere Europese landen zijn die ook echt bindend. Wij houden ons daaraan. Dat werkt voor ons prettig, omdat hierdoor al zaken vaststaan: wat de maximale kredietduur mag zijn voor bepaalde type goederen of projecten in een bepaald land of bij een bepaald risico. Dit voorkomt ook dat een Nederlandse exporteur in een ongunstigere concurrentiepositie komt te zitten dan zijn concurrenten uit andere landen.”

Hoewel er internationale spelregels zijn, hebben landen binnen die regels speelruimte om een eigen koers te varen. Zo kan elk land zelf beslissen bepaalde landen uit te sluiten of een limiet aan het totaal verzekerde bedrag te stellen. Sommige landen zijn daar restrictiever in dan andere.

Ook subsidieprogramma’s

Ook voor Oekraïne geldt dat niet alle landen op dezelfde manier handelen, al leek het daar wel op toen de oorlog net was uitgebroken, aldus Van der Beek. “Toen was vrijwel van iedereen de eerste reactie: ‘Hier kunnen we de export niet meer verzekeren.’ Maar vanuit de wil om het land support te bieden, hebben veel landen toch naar mogelijkheden gezocht. Nederland is daar niet uniek in geweest. Inmiddels hebben meerdere Europese landen een speciale regeling opgetuigd. Sommige regelingen hebben in andere landen een lager gedekt percentage dan normaal, of ze verzekeren tot beperktere bedragen. Het is aan ieder land zelf om dat te bepalen, dat hoeft niet te worden afgestemd.”

Overigens is de verruiming van regels voor kredietverzekeringen niet het enige besluit van Nederland geweest om Oekraïne economisch te helpen. Er lopen ook subsidieprogramma’s die de wederopbouw van het land ondersteunen. Die worden uitgevoerd door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Voor vragen over exporteren naar risicolanden en exportkredietverzekeringen is Niek van der Beek bereikbaar via [email protected]