Gastcolumn: Hebben douane-expediteurs nog toekomst?

De geplande wijzigingen zijn bedoeld om de douaneprocedures te stroomlijnen, de efficiëntie te verhogen en de controles te verbeteren. Alles om een veiliger en transparantere handels­omgeving binnen de Europese Unie te creëren. De planning is dat het nieuwe DWU tussen 2028 en 2037 van kracht wordt.

Een opvallend voorstel is de invoering van de Trust and Check (T&C)-trader­status. Deze biedt voordelen zoals minder frequente controles en de mogelijkheid goederen achteraf aan te geven. De T&C-trader krijgt een hogere positie in de rangorde dan de Authorised Economic Operator (AEO), maar kent ook strengere eisen. Hoewel de AEO-­status blijft bestaan, zullen sommige voor­ delen hiervan verdwijnen. De criteria voor de T&C-­status bouwen voort op die van de AEO, met als belangrijkste eis dat het bedrijf de douane­-autoriteiten realtime toegang verleent tot zijn elektronische systemen. Dit omvat onder meer de douaneadministratie, boekhoudsystemen en handels­ en vervoersadministratie.

Douanevertegenwoordiging blijft ook onder de DWU­-hervorming mogelijk, zowel in de vorm van directe als indirecte vertegenwoordiging. Echter, om te profiteren van de voordelen van de T&C- status moeten zowel de importeur als de douanevertegenwoordiger deze status beschikken. Als de importeur geen T&C­-status heeft, kan de vertegenwoordiger alleen indirecte vertegenwoordiging gebruiken om van douane­ vereenvoudigingen gebruik te maken. Wie directe vertegenwoordiging wil blijven aan­ bieden, kan dit dus alleen doen door geen gebruik te maken van de T&C-­status.

Voor douanevertegenwoordigers kan dit nadelig zijn. Grote bedrijven regelen hun douanezaken meestal zelf, maar het mkb vertrouwt op externe vertegenwoordigers. Bovendien is het de vraag of bedrijven bereid zijn de Douane in de lidstaten realtime toegang tot hun adminis­ tratie te geven en de data te versturen. En hoe gaan de verschillende douanediensten de pri­vacy van de gegevens waarborgen? Bedrijven vinden het vaak best lastig aan de AEO­-vereisten te voldoen, laat staan dat ze aan de nóg strengere eisen van T&C kunnen of willen voldoen. Hiervoor leunen ze nu juist op hun vertegenwoordiger.