Wat is de relatie met logistiek en ketensamenwerking

Door de Ellen MacArthur Foundation is de ‘R-ladder’ bedacht om de voorkeursvolgorde van circulaire mogelijkheden weer te geven. Er zijn verschillende voorbeelden van, met niet altijd evenveel treden. In de tabel hieronder heeft nul heeft de meeste voorkeur, negen de minste. Dat is niet zomaar, want hoe lager op de ladder, hoe meer energie en soms ook hoe meer nieuw materiaal er nodig is om het product weer inzetbaar te maken.

• R0 Refuse: Product overbodig maken door van zijn functie af te zien of die met een radicaal ander product te leveren.
• R1 Rethink: Productgebruik intensiveren (bijvoorbeeld door producten te delen of multifunctioneel te maken).
• R2 Reduce: Producten efficiënter fabriceren met minder grondstoffen en materialen in het product, of efficiënter in te zetten.
• R3 Re-use: Tweedehands gebruik van een nog goed product.
• R4 Repair: Reparatie en onderhoud.
• R5 Refurbish: Opknappen en moderniseren van een oud product.
• R6 Remanufacture: Onderdelen van een oud product gebruiken in een nieuw product met dezelfde functie.
• R7 Repurpose: Onderdelen van een oud product gebruiken in een nieuw product met een andere functie. Kan ook met het hele product.
• R8 Recycle: Materialen verwerken tot dezelfde of een lagere kwaliteit.
• R9 Recover: Chemische bouwstenen terugwinnen of verbranden van materialen met energieterugwinning.

De R-ladder heeft alles met logistiek en ketensamenwerking te maken, want bijna elke trede staat voor een retourstroom met eigen karakteristieken en verschillende ketenspelers. Remanufacturing draait bijvoorbeeld niet alleen om het ophalen van oude producten, maar ook om het demonteren, waarderen en catalogiseren van onderdelen. De verschillende retourstromen van de R-ladder kunnen ook geografisch anders lopen en de hele wereld omspannen.

Value hill

De R-ladder is in eenvoudige vorm ook terug te vinden in onderstaande afbeeldingen van de value hill. De afbeelding links laat zien hoe in de traditionele economie de waarde van een product wordt opgebouwd om die vervolgens na de gebruiksfase weer verloren te laten gaan. In een circulaire economie (rechterafbeelding) wordt juist geprobeerd die waarde zolang mogelijk vast te houden en te herstellen. De afbeelding laat goed de verbinding tussen de verschillende ketenschakels zien.