Tien tips voor een gezond en veilig magazijn

Toch gebeuren er nog steeds om de werkdag ernstige ongevallen in de Nederlandse magazijnen. Veel bedrijven hebben de veiligheidsrisico’s op de werkvloer nog onvoldoende in kaart gebracht. Dit leidt regelmatig tot onveilige situaties en tot ongevallen.

Een gezond en veilig magazijn leidt niet alleen tot minder ongevallen op de werkvloer, ook wordt het werk er efficiënter uitgevoerd, waardoor de bedrijfsprestaties omhoog gaan. Maar in de praktijk blijkt het moeilijk om de juiste aanpak te kiezen om een veilig en gezond magazijn te realiseren. We geven je tien tips voor een gezond en veilig magazijn:

1. Breng de risico-hotspots van het magazijn in kaart

Voordat je de veiligheid in het magazijn kunt verbeteren, moet je wel weten waar de risico’s het grootst zijn. De tien hotspots uit de Code Gezond en Veilig Magazijn zijn hiervoor een handig hulpmiddel. Dit zijn tien plekken in het magazijn waar medewerkers de meeste risico’s lopen tijdens het werk. Loop samen met je collega’s een veiligheidsronde en bepaal welke hotspots voor jouw bedrijf van toepassing zijn. Bespreek de mogelijke veiligheidsrisico’s en onveilige situaties op deze plekken en bedenk oplossingen om deze veiligheidsrisico’s te voorkomen. Met behulp van deze informatie kun je je Risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) actualiseren of aanvullen.

Een RI&E met plan van aanpak is de basis voor een gezond en veilig magazijn. Overigens is dit ook een wettelijke verplichting voor bedrijven met personeel. Dit betekent dat je als ondernemer verplicht bent om alle bedrijfsrisico’s in kaart te brengen en vast te leggen, inclusief de maatregelen om deze risico’s tot een minimum te beperken. Betrek hierbij ook je medewerkers, want zij zijn de experts van de werkvloer en dit draagt bij aan het draagvlak dat je nodig hebt voor gezond en veilig werken. Vergeet niet dat er door de coronacrisis extra risico’s zijn bijgekomen (coronaprotocol en thuiswerkbeleid) die je ook in je RI&E moet verwerken.

Bekijk het stappenplan voor het inventariseren van de risico’s in het magazijn >>

2. Maak veiligheidsregels duidelijk zichtbaar

Het magazijn is een plek waar mensen van verschillende afkomst intensief met elkaar samenwerken voor een veilige en efficiënte logistieke operatie. Om op een juiste manier op onveilige situaties te kunnen reageren, is het belangrijk dat iedereen op de hoogte is van geldende regels rondom gezond en veilig werken. Maak gebruik van herkenbare pictogrammen, video’s en illustraties om deze regels over te brengen op alle medewerkers. Baseer deze op een Europese standaard, zoals de geldende regels op de openbare weg. Probeer veel tekst te vermijden. Veranderen de werkprocessen? Verander dan ook de instructies en informeer hier je collega’s over.

3. Zorg voor een verkeersplan met belijning en verkeersborden

Een goed verkeersplan, vlekkenplan of magazijnindeling, kan en mag niet ontbreken in een gezond en veilig magazijn. De verkeerssituatie in je magazijn is in alle opzichten vergelijkbaar met het verkeer op de openbare weg. Tekens, borden, spiegels, belijning en regels, maken dat het gewone verkeer in goede banen wordt geleid en brengen duidelijkheid en veiligheid. Een magazijn met verkeer van interntransportmiddelen heeft ook een verkeersplan nodig om goed te kunnen functioneren. Vooral om veiligheid te bieden aan jou en je collega’s, maar ook om efficiënt te werken. Een zebrapad bijvoorbeeld is ook in het magazijn een normaal fenomeen. Benut het om veilig over te steken als voetganger. Stop ervoor als chauffeur om overstekende collega’s voor te laten gaan, net als op de openbare weg. Bespreek het verkeersplan ook met alle collega’s. Veiligheidsregels zonder instructie kunnen leiden tot schijnveiligheid. Als je niet op je hoede bent, kunnen collega’s ook denken: “ik loop op een looppad, dus mij kan niks gebeuren” of “oversteken op een zebrapad in het magazijn is altijd veilig”.

Bekijk het stappenplan voor het opstellen van een verkeersplan >>

4. Vergroot de zichtbaarheid van voetganger en interntransportmiddelen

Zorg dat je tijdens je dagelijkse werkzaamheden alert ben op je omgeving. Net zoals je dat bent op de openbare weg. Maak jezelf en de interntransportmiddelen extra zichtbaar. Plaats reflectoren en blue spots op je heftruck. Draag reflecterende kleding. Benut de belijning op de vloer en op de stellingen. Gebruik je toeter als je de hoek om komt rijden en kijk altijd goed in de bolle veiligheidsspiegels bij de kruispunten, voordat je de rijbaan opdraait. Vergeet niet om medewerkers instructies te geven, zodat zij optimaal gebruik maken van de beschikbare veiligheidsmaatregelen. Vertel ook waarom je dit doet. Veiligheidsregels zonder instructie kunnen leiden tot schijnveiligheid. Als je niet op je hoede bent, kunnen collega’s ook denken: “ik hoor geen toeter, dus er komt niks aan” of “oversteken op een zebrapad in het magazijn is altijd veilig”.

5. Houd het magazijn opgeruimd en netjes

Een magazijn waar niet strak en netjes gewerkt wordt, brengt meer risico met zich mee. Let op scheefstaande pallets, zeker op hoge stellingen. Signaleer rondslingerend verpakkingsmateriaal en ruim dit op. Leg verdwaalde producten terug op de juiste plek. Maak melding van schades aan stellingen, lekbakken of producten en draag zo bij aan een veilige werkomgeving voor jou en je collega’s. Kijk ook naar de inrichting van de stellingen: volgepakte stellingen op kruisingen zorgen voor een onoverzichtelijke verkeerssituatie met de bijbehorende veiligheidsrisico’s.

6. Maak gedrag dagelijks bespreekbaar

Het is niet eenvoudig om iemand aan te spreken op zijn gedrag. Op de werkvloer lijkt het nog ingewikkelder. Probeer deze barrière toch te doorbreken door het onderwerp 'elkaar aanspreken' onderdeel te maken van de dagelijkse werkzaamheden. Maak het bijvoorbeeld een vast agendapunt tijdens de teambespreking aan het begin of einde van de shift. Medewerkers zullen, als ze gewend zijn elkaar dagelijks deze feedback te geven, elkaar makkelijker ter plekke aanspreken op gedrag of op de risico’s die ze een collega zien nemen. Vaak gaat het met name om de manier waarop collega’s elkaar aanspreken.

Wil je weten hoe Albert Heijn dit aanpakt? Dat lees je hier >>

7. Let op bezoekers en spreek ze aan

Uiteraard is het belangrijk dat alle werknemers die dagelijks in het magazijn werken, op de hoogte zijn van de regels in het magazijn. Maar met regelmaat zal er ook een collega van een andere afdeling, een bezoeker, een vrachtwagenchauffeur of een klant, even binnenlopen. Wees je ervan bewust dat deze mensen niet op de hoogte kunnen zijn van alle geldende regels. Houd daarom goed in de gaten waar deze personen zich bevinden en calculeer de risico’s in. Schroom niet om bezoekers aan te spreken en ze op de hoogte te stellen van de veiligheidsregels, voordat het mis gaat. Leg uit dat je hen op de regels wijst voor hun eigen veiligheid.

8. Wees je bewust van automatismen

Als je dagelijks met machines werkt, worden de meeste handelingen een automatisme. Je raakt gewend aan bepaalde handelingen. Probeer je hiervan bewust te worden en wen handelingen met grote risico’s af. Zoek een manier om dezelfde handelingen veiliger uit te voeren. Vaak gaat het om simpele handelingen die je gedachteloos uitvoert, zoals de stand van de lepels, het dragen van de veiligheidsgordel, het gebruik van een parkeerrem of het verwijderen van de sleutels als je parkeert of stilstaat. Ook de staat van je heftruck is belangrijk. Controleer regelmatig of het onderhoud op orde is en meld mankementen of slijtage op tijd.

9. Zorg voor een gedegen opleiding van medewerkers

Volgens de Arbowet moeten hef- en reachtruckchauffeurs een gedegen instructie hebben gehad voordat zij aan het werk gaan in het magazijn. Dit kan door middel van een heftruckopleiding. Een basis- of herhalingstraining voor werken met een heftruck, is zo geboekt. Maar wil je echt werk maken van gezond en veilig werken in het magazijn, wees dan kritisch bij het selecteren van een opleider. Kijk niet alleen naar kosten en beschikbaarheid, maar kies voor een trainer die bewust aandacht geeft aan veiligheid en die je medewerkers traint op hun verantwoordelijkheid voor veilig werken. Kijk ook of je medewerkers voldoende rijtijd krijgen tijdens de training om ervaring op te doen. Overweeg een training op je eigen locatie. Dit maakt je medewerkers bewust van de risico’s in hun eigen werkomgeving en maakt de lesstof tastbaarder.

Bekijk checklist met tips voor het selecteren van een geschikte heftruckopleider >>

10. Zorg voor de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen

Er zijn veel persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) op de markt om medewerkers te beschermen tegen ongevallen en om de risico’s te verminderen. Denk hierbij aan veiligheidsschoenen, veiligheidshelmen en veiligheidsgordels. Gebruik deze PBM’s en maak ze onderdeel van de dagelijkse start (van een shift). Ze kunnen het verschil maken tussen ‘blijvend letsel’ of ‘het is gelukkig goed afgelopen’. Maar let op; dat er veel verschillende soorten beschermingsmiddelen op de markt zijn, betekent niet dat je ze allemaal moet toepassen op de werkvloer. Bekijk welke persoonlijke beschermingsmiddelen de risico’s bij jou op de werkvloer kunnen verminderen voordat je ze daadwerkelijk invoert.

Aan de slag

Aan de hand van de bovenstaande tips kun je de eerste stappen zetten richting een gezond en veilig magazijn. Een goede veiligheidsaanpak werkt alleen als het draagvlak heeft van de gehele organisatie: van directie tot werkvloer. Daarom is het belangrijk deze aanpak samen met je medewerkers te bepalen en regelmatig te bespreken. Ook borging van alle veiligheidsmaatregelen moet een vast onderdeel worden van de veiligheidsaanpak.