Turbulente jaren voor exportmanagers

Traditioneel is internationale handel een aanjager van welvaart. Dankzij een nog nooit vertoond globaliseringsproces konden bedrijven in de productie-, logistieke en handelsketens jarenlang profiteren van de vele mogelijkheden die internationaal ondernemen biedt. Onder invloed van geopolitieke ontwikkelingen, klimaat(doelstellingen), de coronapandemie en schaarste aan onder meer grondstoffen, vervoermiddelen en personeel staat het globaliseringsproces momenteel echter volop onder druk. Doordat er meer disrupties zijn en deze in hevigheid zijn toegenomen, is er druk ontstaan op de internationale waardeketens, en daarmee op de bijdrage die het Nederlandse bedrijfsleven kan leveren aan de welvaart in ons land en daarbuiten. 

Ook de concurrentiepositie van de Europese Unie (EU) als handelsblok staat onder druk. De maakindustrie vertrekt uit Europa en kwesties rondom (trade) compliance nemen toe. Denk bijvoorbeeld aan sanctiewetgeving en de toenemende wensen op het gebied van Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO). Voeg daar de torenhoge inflatie en nakende recessie aan toe, en er ontstaat een giftige cocktail, waar de leden van ondernemersvereniging evofenedex dit en volgend jaar volop mee te maken hebben of krijgen.

Digitaliseren onmisbaar

Hoe kun jij je als exporteur wapenen tegen deze marktomstandigheden? Dat verschilt uiteraard per branche maar in het algemeen zijn bedrijven op zoek naar meer grip op de omstandigheden waarin zij opereren. Zo kan meer kennis van je klant, van de waardepropositie, zorgen voor meer voorspelbaarheid en wendbaarheid in de keten. De huidige ketens zijn in de basis onvoldoende wendbaar en transparant om de benodigde verandering succesvol door te kunnen maken. evofenedex maakt zich daarom in 2023 en daarna via het programma ‘Supply Chain van de Toekomst’, samen met TNO als kennispartner sterk voor het realiseren van een wendbare en transparante ketenbasis bij haar leden.
Deze transparantie is ook een antwoord op de uitdagingen van nieuwe wet- en regelgeving op het vlak van IMVO, die in de loop van 2023 vanuit Brussel zal worden uitgevaardigd. evofenedex juicht dit toe, mits het eerlijk en uitvoerbaar is. (Duurzame) internationale handel levert immers een bijdrage aan het realiseren van een aantal van de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties en draagt daarmee bij aan brede welvaart in de wereld. Wel wijzen wij op de noodzaak van proportionaliteit en uitvoerbaarheid van de wet- en regelgeving. Handel moet immers wel mogelijk blijven, anders schieten de voorstellen hun doel voorbij.
Digitaliseren is bij dit alles onmisbaar. Door middel van digitale transformatie krijg je sneller inzicht in de diverse import- en/of exportprocessen en de daarvoor noodzakelijke supply chains. Wat gaat goed, waar kan het beter? Veranderingen in vraag en aanbod worden eerder zichtbaar, waardoor je beter en eerder kunt anticiperen op nieuwe uitdagingen. Voor import- en exportbedrijven die nog moeten starten met hun digitale transformatie, is de ‘Checklist digitaliseren import- en exportprocessen’ beschikbaar. Deze biedt een compleet overzicht van de stappen die je moet nemen om de operatie succesvol te voltooien. De checklist is te downloaden op Checklist digitaliseren import- en exportprocessen | evofenedex

Volop kansen

Los van al deze randvoorwaardelijke zaken, zal het exportvak komend jaar (meer dan ooit wellicht) in het teken staan van continuïteit en het vinden van nieuwe markten om te kunnen blijven groeien. Samen met onze partner kredietverzekeraar Atradius blijven wij het wereldlandschap in kaart brengen via de tweemaandelijkse ‘Monitor Handel en Logistiek’ en het jaarlijkse rapport ‘Trends in Export’. Dit verschijnt in het voorjaar van 2023 voor de 25e keer en wordt zoals gebruikelijk gelanceerd op het jaarlijkse evenement. De economische vooruitblik van Atradius voorspelt dat vooral in Zuidoost-Azië (exclusief China) groeikansen liggen.
 ‘Doen waar Nederland goed in is’, de jongste beleidsnota van het ministerie van Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking, zet in op meer doen in minder prioriteitslanden.
Volop kansen dus. Steeds vaker zullen die ook buiten de EU liggen, wat het zakendoen complexer maakt. In de nieuwe werkelijkheid zijn internationale verhoudingen vaak meer gedreven door nationalisme. Hierdoor zie je, open en verdekt, protectionistische maatregelen van overheden, toename van strategische industriepolitiek en ondermijning van de internationale, op samenwerking gerichte instituties. Deze ontwikkelingen hebben een negatief effect op onze handel, ons welzijn en de noodzakelijke maatschappelijke stabiliteit. Om dit tegen te gaan, is een sterk Europa voor het Nederlandse bedrijfsleven cruciaal. Enerzijds als belangrijkste afzetgebied voor onze producten en diensten, anderzijds als machtsblok in de verhouding met andere delen van de wereld.

Handelsverdragen

In het kader van het hierboven genoemde strijdt evofenedex voor het sluiten van handelsverdragen. Zo is in de zomer van 2022 CETA geratificeerd. Dit handelsverdrag tussen de EU en Canada staat symbool voor moderne handelsverdragen nieuwe stijl, waarin naast afspraken over handel ook afspraken over duurzame ontwikkeling centraal staan. Juist in deze tijd van energie- en grondstoffencrisis en toenemende geopolitieke invloed op de handel, zijn handelsverdragen tussen de EU en derde landen van groot belang. Nederland is gebaat bij een kritieke massa van landen die met elkaar een voorspelbare en eerlijke handel in stand houden. Denk aan verdragen met Nieuw-Zeeland, Australië, India en het Mercosur-verdrag. Los daarvan monitoren we scherp de uitvoerbaarheid van handel met het Verenigd Koninkrijk, die na de brexit behoorlijk anders is geworden.
De EU en de lidstaten werken verder nog aan een grondstoffenstrategie en industriebeleid, wat moet leiden tot meer strategische autonomie, meer leveringszekerheid en (voedsel)veiligheid. Dit moet het internationaliserende bedrijfsleven comfort geven om innoverend, differentiërend en diversificerend ook deze crisis weer te boven te komen. Ondernemers zijn vindingrijk en willen doen waar ze goed in zijn. Nederland wil graag koploper zijn in verduurzaming en circulariteit. De voorbeelden hiervan wil evofenedex met haar publiek-private partners ook komend jaar weer laten zien op diverse evenementen, zoals het Nationaal Export Event en via het Oranje Handelsmissiefonds. Dit laatste opent voor de winnaars deuren in het buitenland. De voorinschrijving voor het jubileumjaar 2023 is reeds geopend.

Financiering voor mkb

Voor internationaal zakendoen is vaak financiering nodig. De meeste ondernemers kunnen hiervoor goed terecht bij hun banken of beschikken over eigen vermogen. Maar banken zijn vaak terughoudend als het gaat om het financieren en verzekeren van projecten in risicovolle markten. Via het in 2022 gestarte Invest International en Atradius Dutch State Business worden Nederlandse ondernemers die in het buitenland willen investeren, ondersteund met financiering en verzekeringen. Het mkb wordt binnen Invest International onder andere bediend via het Dutch Good Growth Fund (DGGF) en het Dutch Trade and Investment Fund (DTIF). Zo worden Nederlandse bedrijven geholpen internationale orders te winnen, uit te leveren en betaald te krijgen. Het doel is dat geen enkele gezonde, duurzame en kansrijke businesscase van een Nederlands bedrijf op een buitenlandse markt mislukt door gebrek aan financiering of verzekering.

Al met al lijkt 2023 voor exporteurs een turbulent jaar te worden. Een jaar vol kansen, maar ook met veel risico’s. Bedrijven zullen zeer kort op de bal moeten blijven spelen, en goed feeling moeten houden met de macro-omgeving, hun klanten en leveranciers. Bedrijven met een duurzaam productaanbod voor bestaande en nieuwe markten, dat zij geleverd krijgen en weer uitleveren in wendbare en transparante ketens, zijn de winnaars van morgen.

Dit artikel is ook gepubliceerd in globe, het vakmagazine voor internationaal ondernemen van evofenedex, en is geschreven door Rob Zomer, manager Internationaal Ondernemen bij evofenedex.

Exportplan in 7 praktische stappen

Voor wie zijn exportactiviteiten (verder) wil professionaliseren en gaat voor structurele exportgroei, biedt evofenedex de whitepaper ‘Exportplan in 7 praktische stappen’. Hiermee maak je op basis van een goed doordachte strategie een gedegen export(beleids)plan dat je zelf gaat uitvoeren. De whitepaper is gratis te downloaden via onderstaande link. Voor leden van de ondernemersvereniging is het eerste oriënterende adviesgesprek gratis.