Internationalisering
Meer dan alleen export en import
Met de termen "internationalisering" of "globalisering" wordt de toename in buitenlandse activiteiten van ondernemingen aangeduid. De term omvat in de breedste zin meer dan alleen export en import, het kan ook om toeleveren of het uitbesteden van activiteiten gaan.
De verschillende internationaliseringsvormen nader toegelicht:
- Agent of importeur/wederverkoper - Een importeur koopt en verkoopt goederen voor eigen rekening en risico aan zijn afnemers. De exporteur staat dus niet in direct contact met de uiteindelijke afnemer. Dit is wel het geval als het bedrijf met een agent in zee gaat. Het grootste voordeel van een agent of wederverkoper is dat ze betrekkelijk eenvoudig zijn in te schakelen. Een nadeel is dat de exporteur weinig controle heeft op hun verrichtingen.
- Buitenlands verkoopkantoor of dochterbedrijf - Met de oprichting van een eigen filiaal of dochtermaatschappij is meestal een aanzienlijke investering gemoeid. Die investering moet worden gerechtvaardigd door de te verwachten omzet.
Toeleveren en uitbesteden
Onder grote ondernemingen in binnen- en buitenland is er een trend zich te concentreren op hun kernactiviteiten. Dit schept aanzienlijke kansen voor kleine en middelgrote ondernemingen.
Fusie, overname (of verkoop) en participeren
Overname van een bedrijf is mogelijk door overname van aandelen of door overname van activa (en passiva). De overname van aandelen heeft als voordeel de eenvoud van de transactie. Het overgenomen bedrijf blijft als eenheid bestaan, wat onder meer betekent dat contracten met werknemers, leveranciers en anderen niet behoeven te worden overgedragen en vergunningen niet opnieuw behoeven te worden aangevraagd. Een nadeel is dat alle schulden en verplichtingen van het bedrijf worden overgenomen. Ook blijft de overnemende partij zitten met minderheidsaandeelhouders indien hij er niet in slaagt 100% van het kapitaal te verwerven. Overname van activa (en passiva) heeft als voordeel dat de koper slechts die activa en passiva overneemt die hij zelf wil. Een nadeel is dat deze manier van overnemen gecompliceerd is. Ook kan de overnemende partij vaak geen zekerheid krijgen in hoeverre hij zich bestaande contracten en vergunningen kan toe-eigenen. Verkopen - zich laten overnemen - is in wezen ook een manier om te internationaliseren. Het kan een goede oplossing zijn voor ondernemers die voorzien dat ze de verhoogde concurrentie in de eigen sector niet zullen aankunnen. Bij een fusie verdwijnt de overgenomen vennootschap en gaan de activa en passiva over op de koper, met alle voor- en nadelen van dien. Er ontstaat een nieuw bedrijf. De totstandkoming van een fusie blijkt in de praktijk een moeizame bevalling. Afgezien van organisatorische problemen kunnen obstakels opdoemen zoals bepalingen in het belastingrecht- en vennootsrecht. Ook kunnen de bedrijfsculturen botsen. Participeren is een manier om zeggenschap te krijgen in een bedrijf zonder het direct over te nemen of er mee te fuseren. Een bedrijf neemt een belang in het aandelenkapitaal een ander bedrijf.
Licensing en franchising
Een ondernemer kan internationaliseren door op te treden als licentiegever: hij kan een ander toestemming geven in het buitenland gebruik te maken van eenzelfde octrooi, merk, model of handelsnaam als de ondernemer in Nederland voert. Omgekeerd kan hij als licentienemer optreden van een buitenlands bedrijf. In het verlengde hiervan ligt franchising. Een ondernemer kan optreden als franchisegever of als franchisenemer. In het eerste geval geeft hij een ander (of anderen) toestemming goederen of diensten in het buitenland te verkopen onder de oorspronkelijke naam, in het tweede geval biedt hij de producten van het buitenlandse bedrijf onder de oorspronkelijke naam aan op de Nederlandse markt. Vaak gaat franchising nog wat verder, en is er een hele 'franchiseformule' opgesteld. De aankleding van de winkel en van de verkopers, de wijze van reclamemaken en zelfs de manier van boekhouden kan hier onder vallen.
Joint-venture
Een joint venture is een gezamenlijke dochteronderneming van verschillende bedrijven. Een bedrijf kan een joint venture oprichten met uiteenlopende partijen als afnemers, leveranciers en zelfs concurrenten. Er kunnen vele redenen zijn om een joint venture aan te gaan: samenwerken op het gebied van inkoop, bijvoorbeeld, logistiek of onderzoek en ontwikkeling.
Meer Internationalisering
Gezamenlijk met een het Netwerk Internationaal Ondernemen (NIO) helpen wij bedrijven bij het internationaal zaken doen. Dit zelfstandig overlegorgaan van handel bevorderende organisaties en het ministerie van Buitenlandse Zaken publiceren op www.internationaalondernemen.nl artikelen en informatie over Internationalisering.
Vragen over internationaal ondernemen?
Rostislav en zijn collega's helpen je graag verder