Export draait ook om meedenken
Export is een mes dat aan twee kanten snijdt
Ron van der Gaarden, senior professional customs compliance officer bij Bayer Crop Science, ziet export als veel meer dan alleen maar groentezaden verkopen over de grens. Het draait voor hem ook om oog hebben voor details, logisch nadenken, het spel volgens de regels spelen en meedenken over oplossingen voor boeren die voor steeds grotere uitdagingen komen te staan.
Bayer Crop Science in Enkhuizen is onderdeel van meerdere grote gehelen. Het grootste daarvan is het Bayer-concern met zo’n 43.000 medewerkers, waar de divisies Health Care en Crop Science onder vallen. Op de locatie in Enkhuizen gaat de historie terug tot 1878, toen het bedrijf werd opgericht dat als Royal Sluis zou uitgroeien tot een begrip in de zadenwereld. Na diverse overnames werd Monsanto Holland, met vestigingen in Enkhuizen (voorheen Seminis Seeds), Wageningen en Bergschenhoek (voorheen De Ruiter Seeds), in 2018 overgenomen door Bayer. Op die laatste twee locaties staan respectievelijk wetenschappelijk en toegepast onderzoek centraal, terwijl het in Enkhuizen draait om import en export van groentezaden.
Met 160 medewerkers is de Noord-Hollandse vestiging van Bayer wereldwijd het centrale punt voor het ontvangen, opschonen, opwaarderen, in batches verdelen en weer verzenden van groentezaden. Zo’n 10 procent blijft in Nederland, circa 20 procent in Europa en de overige 70 procent gaat naar de rest van de wereld. In dat proces zijn boeren en telers van over de hele wereld de ene keer leverancier en de andere keer klant. In Enkhuizen wordt verder gewerkt aan producten voor gewasbescherming en er is een groeiende rol voor technologie. Zo worden drones en laptops bij het planten van zaden steeds vaker ingezet.
Eisen aan import stellen
Bij de invoer en uitvoer van groentezaden en aanverwante producten heeft Bayer Crop Science te maken met de Douane, de Koninklijke Marechaussee en Naktuinbouw, dat namens de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit gespecialiseerde inspecties uitvoert. “Middels Gemba Walks wordt de vinger aan de pols gehouden om zo onze Authorised Economic Operator F-vergunning in stand te houden”, licht Ron van der Gaarden (61) toe. Hij is in Enkhuizen de senior professional customs compliance officer van dienst. Export is voor hem een mes dat aan twee kanten snijdt. “Het draait voor veel mensen vooral om de vraag wat er nodig is om iets uit te voeren. Maar net zo belangrijk is om te weten welke eisen landen stellen aan hun eigen import. Door oog te hebben voor dat soort details, en dat hebben we, zorg je ervoor dat je geen belangrijke zaken over het hoofd ziet.”
'Exporteren is meer dan alleen een product verkopen in het buitenland. Het draait ook om meedenken.'
Senior professional customs compliance officer bij Bayer Crop Science
Een ander aspect dat Van der Gaarden onderstreept: exporteren is meer dan alleen een product verkopen in het buitenland. Het draait ook om meedenken. “Door klimaatverandering komen oogsten steeds vaker onder water te staan; of ze drogen juist uit. Wij proberen daar samen met de boeren oplossingen voor te vinden. Er zijn bijvoorbeeld zo’n twintig soorten broccoli en die hebben we allemaal getest en onderzocht, dus vaak is er wel een variant waar een boer in zijn specifieke uitdagende omstandigheden beter mee uit de voeten kan. Recent is een delegatie van Bayer Crop Science naar Kenia gegaan om daar met lokale producenten te praten over hun wensen en behoeften. Wij doen dus meer dan alleen maar zaad verkopen. Ook omdat wij geloven in duurzame landbouw om te zorgen dat iedereen voldoende en goed voedsel tot zijn beschikking heeft.”
Als het om douanezaken gaat, staat Bayer Crop Science aan de vooravond van een mogelijke transitie. Het bedrijf is bezig voor aangiften over te stappen van AGS naar het nieuwe DMS 4.0, een stap die alle bedrijven zetten die met export te maken hebben. “Tijdens dat proces wordt ook bekeken of we een groot deel van onze douanezaken niet beter in eigen beheer kunnen gaan nemen”, legt Van der Gaarden uit. “Qua kosten en efficiency zou dat voordeliger kunnen zijn, in elk geval voor een deel van de landen waar wij werken. We hebben er de import- en exportspecialisten voor in huis, en willen binnen enkele maanden een beslissing nemen.” De Douane komt in Enkhuizen ook geregeld over de vloer voor inspecties en steekproeven. “Samen met de douanebeambten leiden we dat complianceproces in goede banen.”
Vasthouden aan HS-codes
Veel exporteurs vinden het een uitdaging om de juiste HS-code bij het juiste product te vinden. Van der Gaarden kan daar eigenlijk niet zo goed bij. “Voor mij is het een kwestie van logisch nadenken en indien nodig de collega’s met de juiste kennis raadplegen”, zegt hij daarover. “Het gaat vaak mis omdat de ontvangende partij een andere HS-code aan een product wil hangen dan de producerende partij. Die laatste gaat daar dan in mee omdat de omzetdoelen nu eenmaal gehaald moeten worden. Maar je begaat dan mogelijk wel een economisch delict, als door het veranderen van de HS-code ook de invoerwaarde verandert. Daarom houden wij altijd vast aan de HS-codes die bij groentezaden horen, al zijn die op zichzelf ook wel gemakkelijk in te delen omdat er geen andere onderdelen aan het product worden toegevoegd.”
Een al genoemde ontwikkeling: in de wereld van groentezaden gaat technologie een steeds grotere rol spelen omdat telers steeds meer gebruikmaken van laptops, tablets en drones. Voor Bayer betekent dit dat zulke producten in toenemende mate worden ingekocht en doorverkocht. Het verhaal van de HS-codes wordt wel complexer voor Bayer als het om bijvoorbeeld onderdelen van drones gaat, geeft Van der Gaarden aan. “Het ene onderdeel valt onder elektronica, het andere onder plastics, enzovoort. Voor die ontwikkeling willen wij wel klaar zijn, dus daar zijn we nu al mee bezig met ons Internal Compliance Programma.”
Van der Gaarden is namens Bayer Crop Science lid van de Trade Compliance Community West van evofenedex. Hij ziet in de community een mooi platform om kennis met elkaar te delen en relevante ontwikkelingen te bespreken. Hij geeft een voorbeeld. “Sinds er voor luchtvrachtmedewerkers geen Verklaring Omtrent het Gedrag van Justitie maar een Verklaring Geen Bezwaar van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst nodig is, zijn de wachttijden voor het verkrijgen van de verklaring opgelopen van enkele weken naar soms vele maanden. In de community komt dan naar voren hoe andere bedrijven dit ervaren en hoe ze daarmee omgaan. Als het inderdaad een breed probleem is, kan vanuit de community de vervolgstap naar een mogelijke oplossing worden gezet.”
Veel afnemers in Oekraïne
De gevolgen van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne gaan niet aan Bayer Crop Science voorbij. “Sowieso is het uit den boze hoe er met het graan uit Oekraïne wordt omgegaan, want we hebben het over voedsel”, stelt Van der Gaarden. “We hebben vrij veel afnemers in Oekraïne, waaronder de nodige Nederlandse boeren. Die doen er van alles aan om toch op een veilige manier hun land in te kunnen zaaien en eten te produceren. En we merken dat politieke belangen een grote rol spelen. Een voorbeeld: een lading bloemkoolzaden waarvoor door de inspectiediensten hier groen licht is gegeven middels een fytosanitair certificaat, wordt door de klant in Rusland zogenaamd niet in orde bevonden. Van de Nederlandse overheid mogen wij hierdoor bepaalde andere zaden niet meer naar Rusland verzenden, terwijl er op groentezaad geen sancties gelden. Bovendien wordt vervoer organiseren steeds lastiger.”
Van der Gaarden onderstreept dat bij het leveren aan landen waar van alles speelt, zoals Rusland maar ook Soedan en Syrië, voorop staat dat Bayer binnen de lijntjes kleurt. “De kansen voor een bedrijf als het onze zijn groot, want in heel de wereld is voedsel nodig. Wij mogen onze groentezaden overal leveren en daarbij houden we ons altijd aan de spelregels. Daarnaast zien we mogelijkheden in het doorontwikkelen van die zaden binnen het kader van de regeneratieve landbouw. Over dat soort genetische ontwikkelingen wordt vaak negatief gedaan, maar het is pas verkeerd als je er iets verkeerds mee doet. Als wij onze zaden zo aan kunnen passen dat boeren er in gebieden waar het steeds natter of juist droger wordt, nog steeds voedsel mee kunnen produceren, dan lijkt mij dat juist positief.”
Over het bedrijf
- Gevestigd in: Enkhuizen, Bergschenhoek en Wageningen
- Actief met: onderzoek naar en ontwikkeling van groentezaden, en de verkoop daarvan
- Aantal medewerkers: 160 in Enkhuizen, 360 in Bergschenhoek en 60 in Wageningen (17.000 bij Crop Science totaal)
- Omzet 2022: 759 miljoen euro voor Crop Science, 11 miljard euro voor Bayer als geheel
- www.agro.bayer.nl
Dit artikel is ook verschenen in globe, het vakmagazine van evofenedex voor internationaal ondernemen.
Vragen over internationaal ondernemen?
Evert-Jan en zijn collega's helpen je graag verder
