ViDA: de digitale revolutie in het Europese btw-systeem

E-facturering

Pijler 1 moet het mogelijk maken dat de lidstaten ‘direct’ informatie binnenkrijgen over de grensoverschrijdende EU-transacties. Het betreft de volgende leveringen:

• Intracommunautaire leveringen (ICL) en overbrengingen eigen goederen (fictieve ICL);
• Leveringen waarvoor een verleggingsregeling geldt voor buitenlandse ondernemingen;
• Diensten waarvoor op basis van de B2B-hoofdregel de afnemer de btw moet afdragen.

Voor deze transacties moet een digitale factuur afgegeven worden (let op: dit is niet hetzelfde als een factuur in pdf-formaat) aan de afnemer die aan een bepaald format (EN 16931) moet voldoen.

Deze ‘e-factuur’ moet binnen 10 dagen (geen werkdagen!) nadat de transactie heeft plaatsgevonden digitaal verstuurd worden naar de afnemer en de belastingdienst in de eigen lidstaat. In geval van vooruitbetaling moet dit gebeuren binnen 10 dagen nadat de vooruitbetaling ontvangen is. Door deze maatregel hebben lidstaten vrijwel direct de beschikking over details van transacties, terwijl dit nu pas het geval is als bijvoorbeeld de Nederlandse belastingdienst jaren later een boekenonderzoek instelt.

Verzamel-e-facturen moeten gerapporteerd en opgemaakt worden in de maand dat de btw op de leveringen/diensten verschuldigd is geworden; dus als de levering of dienst is afgerond. Lidstaten kunnen het gebruik van verzamelfacturen in fraudegevoelige sectoren verbieden.

De ontvangen informatie wordt door de belastingdienst binnen één dag digitaal doorgestuurd naar het centrale elektronische uitwisselingssysteem (centrale VIES) waar direct mismatches geconstateerd en gerapporteerd kunnen worden. De e-factuur is ook de vervanging van de opgaaf ICP, maar er komt wel een aanvullende rapportageverplichting.

ViDA ziet toe op de grensoverschrijdende transacties binnen de EU maar nu al zijn e-facturering en digitale rapportage in werking voor binnenlandse transacties in Italië, Hongarije en Roemenië – ook voor buitenlandse ondernemingen – en op korte termijn volgen Duitsland (2025) en België (2026). E-facturering wordt in eerste instantie in Duitsland niet verplicht voor buitenlandse ondernemingen, in België wordt e-facturering verplicht voor alle ondernemingen met een btw-registratie in België. In 2035 moeten de lidstaten die al een e-facturering of digitaal rapportagesysteem hebben, deze hebben aangepast op het algemene centrale VIES-systeem.

Een correcte e-factuur wordt ook een materiële voorwaarde voor de btw-aftrek door de afnemer. Net zoals dit een voorwaarde is voor het aantonen van het transport naar een andere lidstaat aan de hand van boeken en bescheiden, en het checken van de geldigheid van het btw-nummer van de afnemer. In 2032 is het ook verplicht de naam en het adres van de afnemer op te nemen in de administratie. Let op: ook het bankrekeningnummer van de afnemer/opdrachtgever moet op de e-factuur worden vermeld.

Platformfictie

Pijler 2 is met name belangrijk voor de verschillende platforms waarop partijen accommodatie voor maximaal 30 dagen en/of personenvervoer over de weg aanbieden (zoals Airbnb, Bolt, Booking.com en Expedia). In veel gevallen wordt over de verhuur en chauffeursdiensten nu geen btw afgedragen. Omdat het platform wordt geacht zelf de levering van goederen of diensten te verrichten, is het platform nu de partij die de dienst met btw in rekening moet brengen en afdragen aan de belastingdienst. Deze ‘platformfictie’ geldt niet als de dienstverlener een btw-nummer of One Stop Shop-nummer aan het platform verstrekt en verklaart dat hij de btw zelf aangeeft en afdraagt. Lidstaten kunnen eventueel ondernemingen die onder de Kleineondernemingsregeling (KOR) vallen, uitsluiten van de fictie.

Administratieve verlichting

Pijler 3 geeft waarschijnlijk de meeste administratieve verlichting voor grensoverschrijdend handelende ondernemingen.

• Uitbreiding verplichting btw-verlegging voor B2B-leveringen en diensten waarvoor een onderneming zich nu in een andere lidstaat voor de btw moet registreren. Nu is een dergelijke verleggingsregeling in de ene lidstaat soms wel van toepassing en in de andere lidstaat niet. De verlegging wordt nu verplicht als de leverancier/dienstverlener niet geregistreerd is voor de btw in de lidstaat en de afnemer wel. De in enkele lidstaten vereiste vestiging in de lidstaat van de afnemer (zoals in Nederland) is dan niet meer van toepassing. Denk hierbij aan lokale (montage/installatie) leveringen aan een voor de btw-geregistreerde onderneming. Hiervoor geldt in de toekomst altijd dat de afdrachtplicht bij de afnemer ligt. Lidstaten mogen optioneel de verleggingsregeling uitbreiden en bijvoorbeeld de verlegging ook verplicht maken als de leverancier/dienstverrichter wel voor de btw geregistreerd is in de lidstaat en/of vereisen dat de afnemer zich moet registreren voor de btw om de dienst of levering te kunnen afnemen.
• Als de btw-afdrachtplicht door de buitenlandse leverancier/dienstverrichter dan toch niet verlegd kan worden naar de afnemer, bijvoorbeeld als de afnemer niet voor de btw-geregistreerd is/moet zijn in de betreffende lidstaat, dan kan de leverancier/dienstverrichter kiezen voor registratie en afdracht van de btw via One Stop Shop (OSS) in de eigen lidstaat.
• Vanaf 1 juli 2028 komt er ook een OSS-regeling voor de overbrenging van eigen goederen. Denk aan goederen die worden overgebracht om voorraad in een andere lidstaat aan te houden om van daaruit te kunnen leveren. Nu moet in de lidstaat van vertrek van de goederen een fictieve intracommunautaire levering (ICL) aangegeven worden en in de lidstaat van aankomst een intracommunautaire verwerving (ICV) onder het btw-nummer van de onderneming in de lidstaat van aankomst van de goederen. Het is niet verplicht gebruik te maken van deze regeling. Er kan nog steeds gekozen worden voor btw-registratie in de lidstaat van aankomst van de goederen. Maar een van beide is in ieder geval verplicht. De huidige call-off stockregeling kan echter niet meer gebruikt worden. Overbrengingen van goederen die nu niet aangegeven hoeven te worden als ICL/ICV hoeven in de toekomst dus ook niet in deze OSS-aangiften opgenomen te worden.

Dit artikel is geschreven door Ariane van den Berg. Zij is werkzaam bij het BTW Instituut in Dordrecht als btw-specialist internationale transacties.

Btw- en accijnscursussen

De fiscale wetgeving is complex en daar zijn btw, accijns en verbruiksbelasting geen uitzondering op. Bijblijven in het vakgebied is een must. evofenedex biedt een breed scala aan btw-gerelateerde cursussen aan. Neem eens een kijkje in ons aanbod door te klikken op onderstaande button.