Terugkeerplicht vrachtauto's van tafel

De in februari 2022 ingevoerde terugkeerplicht voor vrachtauto's leidde tot veel onbegrip bij de lidstaten van de Europese Unie (EU). evofenedex heeft er afgelopen jaren meerdere malen voor gewaarschuwd dat deze verplichting ertoe zou leiden dat onnodig veel trucks extra lege kilometers zouden rijden. Dit staat haaks op de maatregelen van de EU om de CO₂-uitstoot te verminderen. Ook zou de terugkeerplicht van de voertuigen zorgen voor een flink capaciteitsverlies door de verdere toename van het chauffeurstekort en het tekort aan materieel.

“Er is al een verplichting om de chauffeurs minimaal elke vier weken naar hun thuisbasis te laten terugkeren. De verplichting om eens in de acht weken ook het voertuig terug te laten keren naar de bedrijfslocatie levert drie tot vijf werkdagen extra verlies op. In het slechtste geval levert dit tot wel tien procent kostenverhoging op. De uitspraak van het Europese Hof van Justitie zorgt er voor dat de chauffeur nog steeds naar zijn thuisbasis kan terugkeren, maar zonder de verplichting om ook de trucks onnodig op en neer te moeten laten rijden”, aldus Geert van Eijk, beleidsadviseur Vervoer van evofenedex.

Vijftien rechtszaken

Zeven landen van de EU hadden in totaal vijftien rechtszaken aangespannen tegen het Europees Mobiliteitspakket. De terugkeerplicht voor vrachtauto's had als doel in de EU een gelijk speelveld te creëren en uitbuiting van arbeiders te bestrijden. Bulgarije, Cyprus Hongarije, Litouwen, Malta, Polen en Roemenië zien deze maatregelen echter als een beperking van de vrije interne markt en beschouwen het als discriminatie van vervoerders uit hun regio.

Het Europese Hof van Justitie in Luxemburg oordeelde op 4 oktober 2024 dat de Europese wetgever niet heeft aangetoond dat hij over voldoende informatie beschikte om de evenredigheid van de terugkeerplicht te kunnen beoordelen. Dit was voor het Hof voldoende om de terugkeerplicht nietig te verklaren. Met deze uitspraak is een eind gekomen aan een langdurige juridische strijd.

Tachograaf en cabotage

De overige onderdelen van het in 2020 door de EU aangenomen Mobiliteitspakket blijven wel van toepassing. Denk hierbij aan nieuwe regels voor het gebruik van de tachograaf en rij- en rusttijden. Zo geldt het verbod voor chauffeurs om hun wekelijkse rust in de vrachtauto door te brengen nog steeds. Net als de verplichte terugkeer van chauffeurs naar hun thuisbasis om de drie of vier weken. En na een cabotagerit moeten transporteurs vier dagen wachten voordat ze weer een nieuwe cabotagerit in hetzelfde land mogen uitvoeren.