skipToContentskipToFooter

15-12-2024

Emmeloord als World Potato City

E

Tolsma-Grisnich kiest voor nieuwbouw in polder

Verwerking van aardappelen, uien en andere akkerbouwproducten. Het bedrijf Tolsma-Grisnich heeft de machines om een koelhuis in te richten of een ­verwerkingslijn op te bouwen. Een gesprek over de keuze om in Emmeloord te blijven en over de impact van de oorlog in Oekraïne.

Voor de deur staat een tekoopbord. De twee productie- en drie opslaglocaties van Tolsma-Grisnich verhuizen in de zomer van 2025 naar een nieuw bedrijfspand van ruim 18.000 vierkante meter dat in Emmeloord in aanbouw is. Ooit waren Tolsma en Grisnich twee aparte bedrijven die verwerkings- en bewaarsystemen aan akkerbouwers en de agrarische aardappelindustrie leverden. Tolsma was de specialist in bewaartechniek, Grisnich de machinebouwer voor de grote verwerkingsbedrijven in de chips- en frietindustrie. “De locaties van Tolsma en Grisnich bleven na de samenvoeging gescheiden, op twee verschillende bedrijventerreinen”, legt commercieel directeur Dim-Jan de Visser uit. “Met vrachtauto’s door Emmeloord pendelen is volgend jaar verleden tijd.”

Nieuwbouw

Het nadenken over nieuwbouw begon vijf jaar geleden, vertelt De Visser. Toen dat bekend werd, begonnen gemeenten en projectontwikkelaars aan het bedrijf te trekken. “Een andere vestigingsplaats had gekund. Voor een op exportgericht productiebedrijf is Emmeloord niet het eerste waar mensen aan denken. Als we kijken naar de mensen die in Emmeloord werken, wonen die globaal tussen Utrecht en Drachten. Ook om die reden bekeken we andere opties. Dat we in Emmeloord zijn gebleven, heeft ermee te maken dat 70 procent van de medewerkers hier in de directe omgeving woont. Met een beetje mooi weer komen er veel op de fiets”, aldus De Visser.

 “Het is niet gemakkelijk om vakmensen te werven, en een verhuizing naar een andere plaats brengt het risico met zich mee dat die niet mee willen gaan. Dat speelde dan ook mee bij de beslissing om op een andere plek in Emmeloord te gaan bouwen.”

De Visser vervolgt: “De Noordoostpolder is een gebied van immigranten. De ondernemers die zich hier vestigden kwamen uit andere delen van Nederland, ik ken de verhalen uit mijn eigen familie. De nieuwe generaties hebben meer binding met Emmeloord, ook als ze op andere plekken van Nederland studeren. We zijn zelf een leerbedrijf en steken veel tijd in het om- en bijscholen van specialisten in elektro- en koeltechniek. We hebben verder ook ons eigen besturings­systeem en het ontwikkelen van apps is een ander gebied waarvoor we hooggeschoolde specialisten nodig hebben. Het gaat hier om veelzijdig vakmanschap. Er is weinig repeatwerk. Elke installatie is custommade.”

Centrum van kennis

Er is nog een reden om in Emmeloord te blijven, zegt De Visser. Hij legt uit dat de stad in het centrum van de Noordoostpolder de reputatie heeft opgebouwd van World Potato City. In het gebied zitten veel internationale kwekerijen van pootaardappelen. “Emmeloord is het centrum van kennis van de verschillende aardappelrassen voor consumptie en industrie. Ook vind je hier veel moderne akkerbouwbedrijven en daarom zijn ook bedrijven in de handel en mechanisatie hier goed vertegenwoordigd. Dat maakt ook dat veel jongeren besluiten hier in de polder te blijven wonen.”

“Wij participeren met veel plezier in de Potato Business School”, vervolgt hij. “Dat is een opleiding van een week waarin we studenten van over de hele wereld informeren over bodems, bemesting, oogsten, verwerken, bewaren en veredelen. We geven deze opleiding twee keer per jaar. De opleiding maakt vrienden van mensen uit verschillende culturen en vergroot onze bekendheid in die wereld. Emmeloord is voor de aardappelindustrie wat Amsterdam is voor toeristen. Hier moet je zijn.”

Internationaal bedrijf

De commercieel directeur vertelt dat Tolsma-Grisnich een internationaal bedrijf is met eigen vestigingen voor verkoop en service in Europa, Australië, Noord-Amerika, Azië en Afrika – en in Amerika ook met assemblage. “We ontwikkelen, verkopen, produceren, installeren en onderhouden installaties voor het bewaren en verwerken van akkerbouwproducten, in het bijzonder aardappelen, uien en wortels. Daar zijn installaties bijgekomen voor andere knol- en bolgewassen, zoals knoflook, zoete aardappelen en rode bieten, en de bewaring van pompoenen. Geen knop of bol in de grond, maar een vrucht op de grond.”

“We zijn met de handel meegegroeid en hebben bedrijven overgenomen”, vervolgt De Visser. “We installeren complete lijnen voor de verwerkers en verpakkers en dan praten we over installaties voor het legen van bigbags en kuubskisten, het scheiden van kluiten, loof en stenen, en voor wassen, sorteren en verpakken. En heel belangrijk: de koelinstallaties, want die maken het mogelijk de oogst op de boerderij of bij de handel te bewaren, in sommige gevallen tot wel een jaar.”

Samenwerking

Voor het formuleren van eisen voor de toekomstige nieuwbouw nam het bedrijf onder meer contact op met de bedrijfsadviseurs van evofenedex, vertelt teamleider Logistiek Nataliya Hakken. “Consulent Arjan Lagerweij komt bij veel verschillende bedrijven in de machinebouw over de vloer en kent ook de agrarische industrie heel goed. Hij weet veel van productie, magazijnen, automatisering en de inrichting van bedrijven. We produceren onze machines en verzamelen alles totdat we kunnen verzenden. Hij wist ons te overtuigen dat we ruimte efficiënt kunnen benutten door ook de grote koelmachines driehoog op te slaan. En hij adviseerde over de stellingen die we daarvoor nodig hebben.”

Hakken is enthousiast over de samenwerking met evofenedex. “Als ik een vraag heb, bel ik onze contactpersoon Ronald Kok en krijg ik een antwoord waar ik wat aan heb. Ook als ik een vraag heb over de regels en wetten voor internationaal transport of handel. evofenedex heeft goede juristen in huis. ­

Ook de opleidingen zijn erg goed. Zelf ben ik nu bijna klaar met de post-hbo-opleiding ‘Logistiek management 2’ en dan merk je dat niet alleen de theorie goed is. Alle modules zijn goed toepasbaar in de dagelijkse werkzaamheden. Je wordt uitgedaagd om naar de dagelijkse taken vanuit andere invalshoeken te kijken. Met gezond boerenverstand kom je ver, maar het is makkelijker als je het wiel niet opnieuw hoeft uit te vinden.”

Continu verbeteren

Hakken is 22 jaar geleden “voor de liefde” uit Oekraïne naar Nederland gekomen en vertelt dat de taal een belemmering was om met haar academische opleiding in telecommunicatie werk te vinden. “Met een poetsdoek thuis werken, dat wilde ik niet. Dus ben ik Nederlands gaan leren. Ik kon bij een internationaal transportbedrijf werken en elf jaar geleden kwam Tolsma-Grisnich op mijn pad met werk in de internationale handel en logistiek. Wat ik hier waardeer, is dat je ruimte krijgt om mee te denken. Het is als een familie. Misschien is dat de Nederlandse cultuur. Hier is niet de strikte hiërarchie die ik ken uit Oekraïne. Wij maken met zijn allen ons bedrijf groot, ongeacht welke functie in het bedrijf je bekleedt. We worden hier uitgedaagd om continu te verbeteren. ‘Stilstand is achteruitgang’, heb ik als begrip geleerd.”

“Dit geldt bijvoorbeeld voor onze werkwijze bij het beladen van containers. Onze producten zijn geen schoenendozen en daarom blijft het vinden van een efficiënte belading van een container elke keer een uitdaging. Voor een enkel exportproject kan het om tientallen containers gaan. Als wij dan door efficiënt beladen met eentje minder kunnen, kan dat tienduizend euro aan transportkosten schelen.”

Hakkens eigen kennis van internationale handel en kennis van het Oekraïens, Russisch, Nederlands en Engels is tot op de dag van vandaag nuttig in contacten met transport­bedrijven, logistieke dienstverleners en klanten uit het oosten van Europa. Gebruiken en gewoonten in de handel begrijpen is belangrijk bij contacten met vestigingen en klanten. Het helpt om communicatie soepel te laten verlopen, verwachtingen te managen en goede zakelijke relaties te onderhouden.

Oekraïne

De Visser haakt daarop in. “We spreken hier nog steeds Nederlands, maar iedereen schakelt gemakkelijk over op Engels. Dit is een multicultureel bedrijf, met vestigingen en klanten over de hele wereld. En dan wordt Engels bijna vanzelf de voertaal.”

Na de inval van Rusland in Oekraïne en de uitvaardiging van sancties tegen Rusland zijn de eigen vestigingen daar gesloten. Ook de vestiging in Oekraïne ging dicht. De ‘Tolsma-Grisnich-familie’ heeft ervoor gezorgd dat lokale medewerkers van het bedrijf onderdak, steun en hulp op alle vlakken hebben gekregen. Hakken: “Twee collega’s die voor Tolsma Ukraine hebben gewerkt, konden bij Tolsma Australia aan de slag en bouwen daar een nieuw leven op. Een ander werkt nu twee jaar hier in Emmeloord en is nu helemaal gesetteld. Wij als Tolsma-Grisnich zijn blij om hulp te kunnen bieden aan collega’s in moeilijke tijden en onze Oekraïense collega’s hebben het moeilijk. Ik zie ons bedrijf als een familiebedrijf. We zijn een grote familie en doen ons best om onze collega’s hier in de polder en ook in Australië een veilig thuisgevoel te geven.”

Ed Coenen

Ed Coenen